Inbreng Loomans Toekomst­visie MAA

Voorzitter,

Vandaag moeten wij een besluit nemen over de toekomst van Maastricht Aachen Airport; misschien wel het meest ingewikkelde en verstrekkende besluit in deze Staten periode. Een besluit waarbij wij in een ongewenste spagaat zitten omdat wij, als provincie, eigenaar en exploitant zijn van een noodlijdend bedrijf dat in Limburg veel overlast veroorzaakt. Een rol die we niet gezocht hebben, omdat de provincie geen ondernemer zou moeten zijn. Wij zijn volksvertegenwoordigers die geacht worden de belangen te behartigen van de Limburgers. Ook van die Limburgers die overlast ervaren.

Inmiddels verdrinken wij statenleden bijna in het aantal rapporten, verslagen, ingezonden brieven en e-mails die richting moeten geven aan ons besluit. Ook hebben we nog nooit zoveel betrokken en bezorgde insprekers gehoord. Maar vandaag moeten wij de balans opmaken en conclusies trekken. En helaas moeten wij dan concluderen dat de samenhang van de informatie aan alle kanten rammelt. De onderliggende stukken vertellen een ander verhaal dan het Statenvoorstel. Zelfs de conclusies uit de MKBA lijken ondergeschikt gemaakt aan onwaarschijnlijke groeiscenario’s en vage lange termijn verhalen over duurzame luchtfietserij.

Een toekomstscenario met 50.000 elektrische vliegbewegingen op MAA in 2035 zien wij dan ook als pure fictie. En de opstellers van het onderliggende rapport zeggen dat eigenlijk ook. Vrij geciteerd: “Dit scenario is geen voorspelling of verwachting, maar een mogelijk toekomstbeeld”. Ja, en om nog een paar andere toekomstbeelden toe te voegen die niet in het statenvoorstel genoemd worden: een Europees verbod op vluchten onder de 500 km? Of wat dacht u van invoering van een vliegtax? Of een vrachttax? Of accijns op kerosine? Is dat ook fictie of doe ik hier juist wel een voorspelling?

Een aantal maanden geleden waren wij blij verrast toen het college meedeelde dat ook het sluitingsscenario van MAA zou worden meegenomen in de besluitvorming. Maar helaas blijven wij bij de uitwerking van dit scenario met het gevoel zitten dat dit bewust of onbewust is “dood-gerekend”. Om maar even een paar inconsequenties te noemen: we nemen een fictief ontwikkelingsscenario, maken daarvoor het luchthaven terrein volledig leeg en saneren de bodem tot het hoogst haalbare (en kostbare) niveau, zetten daar 15% BTW bovenop, en vergeten de ruim €10 M aan inkomsten te vermelden die verkregen worden door de verhuur aan grond voor een energiepark. In dezelfde tabel wordt bij de lening die verstrekt wordt voor vervanging van de start- en landingsbaan het laagst mogelijke (inmiddels achterhaalde) bedrag vermeld, nu ineens exclusief BTW. Zo wordt het appels met peren vergelijken. Het is dan ook triest dat het college niet heeft overwogen om het ontwikkelings scenario Pleinair serieus te onderzoeken: een realistisch en kundig uitgewerkt plan dat voor Limburg juist een enorme verrijking zou kunnen zijn, zowel in ruimte gebruik, nieuwe functionaliteiten en zelfs ook financieel.

Bij de besprekingen in de commissie is uitvoerig gesproken over de vele bedreigingen die roet kunnen gooien in de groeiscenario’s van MAA. Met grote verbazing hebben wij gezien hoe deze consequent zijn weggewimpeld door de gedeputeerde. Of het nu gaat over het verkrijgen van de voor MAA benodigde vergunningen, de beschikbare stikstofruimte, de klimaatwet, geluidscontouren versus het aantal ernstig gehinderden, toekomstige belastingmaatregelen of het realisme van het aanboren van nieuwe lijnvluchten naar bestemmingen waar nooit vraag naar geweest is……het optimisme kan niet groot genoeg zijn.

Voorzitter, in mijn 2^e termijn zal ik nog uitgebreider ingaan op de risico’s bij de stikstofruimte. Daar is echt sprake van een sprong in het duister.

Al deze bedreigingen zijn niet weg en kunnen er wel toe leiden dat een aan MAA verstrekte lening nooit wordt terugbetaald. Het is niet voor niets dat marktpartijen hun handen niet willen branden aan dit soort riskante leningen. Wederom mag het risico van deze Limburgse droomvlucht volledig gedragen worden door de Limburgse belastingbetaler.

Want voorzitter, het is inmiddels duidelijk dat er geen ridder op een wit paard een zak geld komt brengen uit Den Haag. En er komt ook geen ridder in een wit vliegtuig naar ons toe Schiphollen. Willen we in Limburg persé een eigen vliegveld, dan zullen we daar zelf de kosten en risico’s voor moeten dragen. De ongemakkelijke waarheid is dat dat pijnlijke offers gaat vragen.

Een paar maanden geleden is PS door het college gewaarschuwd dat de provinciale inkomsten in de komende jaren flink zullen gaan dalen. Kiezen wij vandaag voor het openhouden van MAA dan gaat dat de Provincie, afhankelijk van het gekozen scenario, gemiddeld tussen de 8 en 12 miljoen euro per jaar kosten. Daardoor zal in de volgende statenperiode het budget dat beschikbaar is voor nieuw beleid dalen naar om en nabij 8 miljoen per jaar. Ik verzoek de gedeputeerde van financiën of hij deze conclusie kan bevestigen.

Terwijl we nog kampen met de gevolgen van de corona pandemie, en terwijl er in het oosten een oorlog aan de gang is die ook voor Limburg gevolgen heeft die we nog lang niet kunnen overzien. Terwijl inmiddels vrijwel ieder provinciaal project of beleidsterrein met kosten overschrijdingen te maken heeft door gestegen materiaal, energie en personele kosten. Door de molensteen MAA hebben wij vanaf volgend jaar nog maar een relatief klein bedrag beschikbaar voor nieuw beleid. Is het avontuur MAA ons dat wel waard? Dat MAA waarin de afgelopen 20 jaar al vele tientallen miljoenen gepompt zijn. Een MAA dat de voorspellingen en beloften nooit waargemaakt heeft?

Is het niet eens tijd om in Limburg voorbij de waan van de dag te kijken, naar het Limburg waar het prettig is om te wonen, waar wij en vele toersten kunnen genieten van de rust en de stilte van het Limburgse landschap. Waar we gezondheid en welzijn belangrijker vinden dan het maximaliseren van de winst van MAA. De winst die, zoals de MKBA laat zien, uiteindelijk wegstroomt naar de Randstad en het buitenland.

Aan mijn collega’s die later vandaag gaan stemmen over de toekomst van MAA en Limburg zou ik daarom de volgende overdenkingen mee willen geven:

- Met 1 druk op de knop kunt u de jaarlijks beschikbare financiële ruimte voor nieuw beleid in de komende jaren verdubbelen

- Met 1 druk op de knop kunt u de overlast voor vele duizenden ernstig gehinderde Limburgers wegnemen

- Met 1 druk op de knop kunt u voldoende stikstofruimte vrijmaken om allerlei maatschappelijk relevante projecten (denk aan woningbouw) van het slot te halen

- met 1 druk op de knop kunt u de rust terug laten keren in het Zuid-Limburgse heuvelland en de toeristische sector de hand reiken

- met 1 druk op de knop kunt u de druk op de zwaar belaste Limburgse milieu, de natuur en de biodiversiteit verlichten

- met 1 druk op de knop kunt u als u vanavond thuiskomt uw kinderen of kleinkinderen in de ogen kijken als u ze zegt dat u vandaag het beste besluit voor hun toekomst heeft genomen

Dankuwel