Schrif­te­lijke vragen over Finan­ciele reser­vering voor ecolo­gische verbinding over Zuid-Willems­vaart

Indiendatum: 7 okt. 2020
Antwoorddatum: 15 jan. 2021

Vanwege de lokale verdrinkingsproblematiek (mens en dier) in de Zuid-Willemsvaart bij Weert, en het grote belang van een ecologische verbinding tussen meerdere natuurgebieden (o.a. Groote Heide, grenspark Kempenbroek) heeft Provinciale Staten in november 2017 Motie 2358 aangenomen om vanuit de provincie Limburg bij te dragen aan en oplossing. De planologische besluitvorming terzake is echter, blijkens een brief van het College van B&W van Weert1 nog niet gestart. Vanwege de urgentie van problematiek heeft de Partij voor de dieren fractie de volgende vragen:

Voorafgaand aan het beantwoorden van de gestelde vragen, het volgende over de Samenwerking Grensgebied De Kempen.

De Samenwerking Grensgebied de Kempen (SGDK) startte in 2017. Ambitie was om over de grenzen samen te werken op het gebied van economie, mobiliteit, landschap en natuur, toerisme en recreatie. Dat leidde tot een veelheid aan projecten, groot en klein. Gedachte daarbij was dat het ontwikkelen van economische activiteiten (Metalot/Duurzaam Industriepark Cranendonck/haven Nyrstar) zou worden gecombineerd met het ontwikkelen van landschap en natuur en het verder (ook toeristisch-recreatief) ontsluiten van de regio gelegen tussen Kempen~Broek en Groote Heide.

Externe ontwikkelingen maakten dat de economische ontwikkelingen een andere dynamiek kregen, waarbij de drijvende kracht op dit moment vooral buiten het verband van de SGDK ligt. Hierdoor is ook de relatie met het ontwikkelen van de andere ambities verschoven. Dit gegeven was van invloed op de uitwerking van en de besluitvorming over de andere projecten, waaronder de verbindingen over de Zuid- Willemsvaart.

Overtuigd van het belang van de samenwerking over de grenzen heen, heerst er bij de deelnemende partijen een gevoel van teleurstelling over de effectiviteit van de SGDK. Hierdoor besloot het Bestuurlijk Overleg SGDK op 6 januari 2021 om nog eens te kijken naar de opzet en ambitie van de SGDK. Aandachtspunt daarbij is het aanbrengen van focus in de projecten met mogelijk een accent op natuur en landschap.

Vraag 1) In antwoord op schriftelijke vragen schrijft GS op 1 maart 2019: “Ja het college heeft gekozen voor de realisatie van een natte passage in plaats van een ecoduct”. Welke stappen heeft GS gezet om deze voorkeur te realiseren?

Dit antwoord valt uiteen in twee gedeelten: inspanningen voor de inhoud en inspanningen voor het bijdragen aan de financiering.

Inhoud
De provincie is niet alleen vertegenwoordigd in het Bestuurlijk Overleg Samenwerking Grensgebied De Kempen (SGDK), maar ook in het programmateam. In dit team zitten ambtelijke vertegenwoordigers van alle overheden binnen de SGDK. Zij verrichten voor het Bestuurlijk Overleg de voorbereidende en uitvoerende werkzaamheden. Op verzoek van het Bestuurlijk Overleg SGDK onderzocht het programmateam uitvoerig wat de opties zijn voor een ecologische verbinding, al dan niet gecombineerd met de toeristisch-recreatieve verbinding. Daarbij is gekeken naar de doelsoorten, de mogelijkheden om ecologie te combineren met toeristisch- recreatief gebruik, de locatie, de medewerking van aanliggende grondeigenaren, de geleiding van soorten van en naar de verbinding, de verkeersveiligheid, verschillende ontwerpen en de daaraan verbonden kosten, enz. Dit leidde tot een voorkeur voor een natte ecologische verbinding ter hoogte van de Tungelroysche Beek en gescheiden van een toeristisch-recreatieve verbinding bij de Havenweg. De natte ecologische verbinding bestaat uit brede fauna-uittreedplaatsen (FUP’s) aan de noord- en zuidzijde van het kanaal in combinatie met geleiderasters naar deze FUP’s. Aan de noordkant van de Zuid-Willemsvaart zorgt een onderdoorgang onder de Kempenweg ervoor dat de dieren veilig het achterliggende gebied kunnen bereiken.

Financiering
Binnen de bestaande budgetten zochten wij breed naar financiering van de in 2017 aangegane inspanningsverplichting om 45% bij te dragen in de kosten. Daarbij werd naar mogelijkheden gezocht binnen de beleidsvelden Natuur, Economie (toerisme en recreatie), Plattelandsontwikkeling en Mobiliteit. Hier bleek geen ruimte te zijn om bij te dragen aan het financieren van de verbindingen; ook niet in de intensiveringsmiddelen voor deze beleidsvelden.

De provincie Noord-Brabant had dekking voor de aangegane inspanningsverplichting om 45% bij te dragen, maar besloot inmiddels deze middelen elders in te zetten. Dit naar aanleiding van de besluitvorming in het bestuurlijk overleg SGDK (zie ook het antwoord op vraag 2). Ook de invulling van de resterende 10% werd niet gevonden.

Vraag 2) Is dit standpunt ook neergelegd in een besluit van het Bestuurlijk Overleg Grensgebied De Kempen (SGDK), inclusief de Provincie Noord-Brabant? Wanneer is dat besluit genomen?

Het antwoord op deze vraag sluit aan op de tweedeling in het antwoord op vraag 1.

Inhoud
In het Bestuurlijk Overleg SGDK van 9 april 2020 is ingestemd met het inhoudelijke voorstel zoals door het programmateam werd voorbereid. De provincie Noord-Brabant is vertegenwoordigd in het programmateam en in het Bestuurlijk Overleg.

Financiering
Wij besloten in onze vergadering van 23 juni 2020 dat wij de eerder aangegane inspanningsverplichting om bij te dragen aan een ecologische (en een toeristisch recreatieve) verbinding over de Zuid- Willemsvaart bij Weert niet kunnen invullen. Dit is in de vergadering van het Bestuurlijk Overleg Samenwerking Grensgebied De Kempen van 25 juni 2020 meegedeeld. Met een brief van 25 juni 2020 van ons college aan de voorzitter van het Bestuurlijk Overleg is dat bevestigd. Ook in het Bestuurlijk Overleg SGDK van 25 juni, berichtte de provincie Noord-Brabant dat zij haar aandeel in de middelen voor de ecologische verbinding wel had gereserveerd. De ontsnipperingsopgave voor fauna is echter groot en de provincie wil de beschikbare middelen maximaal inzetten in het oplossen van knelpunten. Zekerheid over de haalbaarheid in de uitvoering is dan belangrijk. Aangezien deze duidelijkheid er niet is, heeft het college van Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Brabant op 13 oktober 2020 besloten het gereserveerde budget elders in te zetten.

Vraag 3) Heeft de provincie Limburg, als partner in het Bestuurlijk Overleg SGDK, ter uitvoering van het bovengenoemde besluit, (direct) na het nemen daarvan een financiële bijdrage gereserveerd? Zo ja, voor welk deel van de begrote kosten? Zo, nee, waarom niet?

Nee. In 2017 gingen wij een inspanningsverplichting aan voor een bijdrage van 45% aan een ecologische verbinding. Hiervoor is destijds geen bijdrage gereserveerd. Ook in de begroting bij het collegeprogramma Vernieuwend Verbinden gebeurde dit niet.

Vraag 4) Is die reservering nog steeds in de (meerjaren-)begroting opgenomen?

Nee. In de programmabegroting bij het huidige collegeprogramma zijn geen middelen opgenomen voor een ecologische verbinding over de Zuid-Willemsvaart bij Weert.

Vraag 5) Zo nee, waarom niet? En op welke wijze zal Motie 2358 dan worden uitgevoerd?

Overeenkomstig de motie zijn de mogelijke oplossingen onderzocht voor het probleem van dieren die te water raken in de Zuid-Willemsvaart bij Weert. Dit leidde tot een locatiekeuze en een principe-ontwerp. Aan de hand van deze keuzes is gezocht naar financiering. Dit is helaas niet gelukt. Hoewel invulling is gegeven aan de motie, komt daarmee een feitelijke ecologische passage niet tot stand.

Wij beschouwen de motie 2358 hiermee als afgedaan.

Gedeputeerde Staten van Limburg

voorzitter

secretaris