Schrif­te­lijke vragen Loomans ‘Cir­cu­laire’ waterstof Chemelot uit Limburgs afval


Indiendatum: 27 nov. 2020

Geacht college,

Op 18 november ontvingen Provinciale Staten mededeling 2020/45488 van gedeputeerde Burlet. Hiermee werden de Staten geïnformeerd over de plannen van RWE om waterstof te produceren uit afval. Dit afval wordt omgezet in pellets, die weer op Chemelot vergast worden om waterstof te produceren. Als locatie om de pellets te maken, heeft RWE bedrijventerrein Zevenellen bij Buggenum op het oog. Zevenellen is de plek waar vroeger de Maascentrale stond. Volgens omwonenden is de ondergrond zwaar vervuild en nooit gesaneerd, ondanks een saneringsrapport. Dit staat haaks op het poluter pays principle. Hierdoor worden toekomstige werknemers van RWE en andere bedrijven op Zevenellen mogelijk blootgesteld aan gezondheidsrisico’s. Dit leidt bij de Partij voor de Dieren-fractie tot de volgende vragen.

Vraag 1) Kan het college aangeven wat de huidige situatie is met betrekking tot de ondergrond van Zevenellen? Is er nu wel of niet een sanering uitgevoerd? Zo nee, is de provincie van plan om de ondergrondsanering alsnog uit te voeren om zo de gezondheid van werknemers te beschermen? Zo ja, wanneer is deze sanering uitgevoerd en op welke manier is die sanering uitgevoerd?

Wij begrijpen het enthousiasme van het college om te streven naar een circulaire economie door het (her)gebruik van afval. In Buggenum is mogelijk niet iedereen blij met de mogelijke komst van RWE. Er bestaat al onrust over de komst van een mestverwerker in Zevenellen. Een afvalverwerker zal de verstandhouding niet ten goede komen.

Vraag 2) RWE wil een fabriek bouwen om afval te verwerken tot pellets. Kunt u een beschrijving geven van dit proces en hoe het fabrieksterrein eruit gaat zien?

Vraag 3) Welke soorten en hoeveelheden afval gaan hier verwerkt worden? Welke hoeveelheden afval en geproduceerde pellets mogen op het terrein worden opgeslagen?

Vraag 4) Hoe groot is het gebied waaruit afval wordt aangevoerd? Hoeveel vrachtwagen bewegingen gaat dit per etmaal opleveren? En hoeveel CO2-uitstoot brengt dat op jaarbasis met zich mee?

Vraag 5) Op Chemelot worden de pellets via vergassing omgezet in waterstof. Vindt dit plaats middels thermolyse of wordt een ander proces gebruikt? Welke producten ontstaan hier nog meer naast waterstof en as, met andere woorden ontstaan er ook verbrandingsgassen en CO2?

Vraag 6) De geproduceerde “circulaire” waterstof wordt mogelijk geleverd aan OCI Nitrogen. Weet het college wat OCI Nitrogen met de waterstof wil produceren? Is het mogelijk dat hiermee kunstmest geproduceerd gaat worden?

Vraag 7) Volgens de mededeling zou het project met deze waterstofproductie circa 200 miljoen m3 aardgas besparen. Moeten we dit zien als een voordeel in het kader van onze CO2-emissies, of wordt er in het proces van afval tot waterstofproductie ook een vergelijkbare hoeveelheid CO2 geproduceerd? Zo ja, hoeveel CO2 wordt er netto bespaard?

Vraag 8) Volgens de mededeling wordt voor dit project geen subsidie verleend, maar is wel procedurele steun toegezegd. Wat wordt met procedurele steun bedoeld? Welke provinciale vergunningen en toestemmingen zijn er nodig?

Vraag 9) Vormt procedurele steun een opstapje naar eventuele subsidie?

Vraag 10) Hoe wil de gedeputeerde binnen de geldende wettelijke en provinciale kaders "procedurele steun" verlenen? Is het een mogelijkheid dat daarbij van die kaders afgeweken wordt? Zo ja, op welke (juridische) gronden?

Volgens de mededeling zou vrijgekomen CO2 in de toekomst worden afgevangen en opgeslagen. Ook in de Limburgse Waterstofagenda 2.0 wordt die optie genoemd. Ondergrondse opslag van CO2 is niet alleen duur, maar ook gevaarlijk. Lekkend CO2 is schadelijk voor dier, natuur en de mens. Door dit gevaar zijn locaties moeilijk te vinden. Omwonenden willen het niet in hun directe omgeving.

Vraag 11) Overweegt het college CO2 ondergronds op te slaan in Limburg? Zo ja, welke locaties heeft het in gedachte?

Recente onderzoeken tonen aan dat CCS (Carbon Capturing & Storage) niet alleen heel duur en gevaarlijk is; het blijkt ook nauwelijks effectief te zijn. Volgens het EASAC heeft CCS een beperkt realistisch potentieel om CO2 af te vangen. Ook de Hoge Raad onderschrijft het lage realiteitsgehalte van deze technieken. De Nederlandse Staat kan dus niet schermen met het gebruik van CCS in de toekomst, wat de gedeputeerde in de mededeling en Waterstofagenda wel doet. Daarbij wordt in het hele proces 25% meer fossiele brandstof verbruikt dan zonder CCS. Ook blijven we dus langer afhankelijk van de fossiele industrie.

Vraag 12) Is het college bekend met deze recente onderzoeken die de beperkte potentie van CCS aantonen? Wil het college blijven vasthouden aan het idee om CO2 op te vangen en ondergronds op te slaan?

Graag beantwoording van deze vragen binnen de daarvoor geldende termijnen.

Met vriendelijke groet,

Peter Loomans

Partij voor de Dieren

Indiendatum: 27 nov. 2020
Antwoorddatum: 16 dec. 2020

Vraag 1) Kan het college aangeven wat de huidige situatie is met betrekking tot de ondergrond van Zevenellen? Is er nu wel of niet een sanering uitgevoerd? Zo nee, is de provincie van plan om de ondergrondsanering alsnog uit te voeren om zo de gezondheid van werknemers te beschermen? Zo ja, wanneer is deze sanering uitgevoerd en op welke manier is die sanering uitgevoerd?

Op 11 januari 2000 is het ingediende saneringsplan inclusief nazorgplan voor Zevenellen door ons college goedgekeurd. Tot op heden is het sanering- en nazorgplan nog steeds van kracht. De sanering behelst een IBC-variant (isoleren, beheersen en controleren). Daarmee is Zevenellen momenteel zodanig gesaneerd dat de bodem geschikt is voor de functie bedrijventerrein.

Voor de sanering van verontreinigingen wordt gebruik gemaakt van verwijderen door ontgraven en afdekken met een leeflaag. De achterblijvende bodemverontreiniging levert geen onaanvaardbare risico’s voor mens en milieu bij het bestemde gebruik en de geldende gebruiksbeperkingen.

De sanering van het terrein is en wordt in gedeeltes uitgevoerd. Er kunnen nog steeds werkzaamheden plaats vinden ten behoeve van de inrichting van het terrein die onder het saneringsplan vallen. Als een activiteit is voorzien, dient een plan van aanpak - en na uitvoering een evaluatie - te worden ingediend ter goedkeuring door het bevoegd gezag (Provincie Limburg).

De Provincie beziet daarbij of de werkzaamheden passen binnen het saneringsplan en het doel om de bodem van Zevenellen geschikt te maken voor het beoogde gebruik in casu bedrijfsterrein.

Vraag 2) RWE wil een fabriek bouwen om afval te verwerken tot pellets. Kunt u een beschrijving geven van dit proces en hoe het fabrieksterrein eruit gaat zien?

Het betreft vooralsnog een voornemen van RWE. Proces en installatie worden nog door RWE ontwikkeld. RWE heeft in haar persbericht wel aangegeven dat de reststromen in een gesloten systeem en overdekt worden gerecycled en omgezet in grondstoffen-pellets. De nuttige direct recyclebare materialen worden eruit gehaald en elders toegepast. De pellets zijn de grondstof voor de waterstof productie.

Vraag 3) Welke soorten en hoeveelheden afval gaan hier verwerkt worden? Welke hoeveelheden afval en geproduceerde pellets mogen op het terrein worden opgeslagen?

RWE heeft in haar persbericht aangegeven dat het voornamelijk huishoudelijk afval uit Limburg betreft. Omdat de installaties en het logistieke proces de komende tijd nog worden ontwikkeld, is op dit moment niet duidelijk hoeveel pellets en afval op het terrein worden opgeslagen.

Vraag 4) Hoe groot is het gebied waaruit afval wordt aangevoerd? Hoeveel vrachtwagen bewegingen gaat dit per etmaal opleveren? En hoeveel CO2-uitstoot brengt dat op jaarbasis met zich mee?

RWE heeft in haar persbericht aangegeven dat het voornamelijk huishoudelijk afval uit Limburg betreft. Het is nog niet duidelijk hoeveel vrachtwagen bewegingen dat betekent. Het is dus niet te zeggen hoeveel CO2 vrij komt bij het transport van afval. Overigens wordt afval momenteel ook in Limburg vervoerd. Daarnaast vindt er nog transport van afval naar Wijster plaats. Met dit project komt het transport van bedoeld Limburgs afval te vervallen.

Vraag 5) Op Chemelot worden de pellets via vergassing omgezet in waterstof. Vindt dit plaats middels thermolyse of wordt een ander proces gebruikt? Welke producten ontstaan hier nog meer naast waterstof en as, met andere woorden ontstaan er ook verbrandingsgassen en CO2?

RWE heeft aangegeven dat het een vergassingsproces is en dat daar CO2 bij vrijkomt. Daarbij is het goed om op te merken dat momenteel ook CO2 vrijkomt bij de huidige productie van waterstof en bij de verbranding van restafval.

Vraag 6) De geproduceerde “circulaire” waterstof wordt mogelijk geleverd aan OCI Nitrogen. Weet het college wat OCI Nitrogen met de waterstof wil produceren? Is het mogelijk dat hiermee kunstmest geproduceerd gaat worden?

RWE heeft aangegeven dat OCI Nitrogen met de circulaire waterstof onder meer haar productieketen verder verduurzaamt en op die manier bijdraagt aan circulaire voedselproductie. Het is bovendien zo dat RWE ervan uitgaat dat de waterstof op termijn ook kan worden toegeleverd aan de internationale waterstof infrastructuur waarin Limburg een centrale rol wil spelen.

Vraag 7) Volgens de mededeling zou het project met deze waterstofproductie circa 200 miljoen m3 aardgas besparen. Moeten we dit zien als een voordeel in het kader van onze CO2-emissies, of wordt er in het proces van afval tot waterstofproductie ook een vergelijkbare hoeveelheid CO2 geproduceerd? Zo ja, hoeveel CO2 wordt er netto bespaard?

RWE heeft aangegeven dat er netto sprake is van een aanzienlijke netto CO2-reductie ten opzichte van de huidige situatie van afvalverwerking en productie van waterstof uit fossiele brandstoffen. Deze reductie bedraagt naar verwachting 380.000 ton CO2 op jaarbasis. Om deze bijdrage in CO2-reductie van FUREC in ruimtelijk perspectief te plaatsen, is het goed om aan te geven wat het zou betekenen als Limburg deze reductie met zonnepanelen of windmolens zou willen bereiken. Dat zou betekenen een zonnepark van 1.600 ha oftewel 4 bij 4 km of een 500MW onshore windpark van rond de 160 windmolens.

Vraag 8) Volgens de mededeling wordt voor dit project geen subsidie verleend, maar is wel procedurele steun toegezegd. Wat wordt met procedurele steun bedoeld? Welke provinciale vergunningen en toestemmingen zijn er nodig?

Voor het project is toestemming in het kader van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) vereist en volgens de huidige inzichten ook in het kader van de Wet natuurbescherming (Wnb). Bij het doorlopen van de vereiste procedures zullen de wettelijke voorschriften en toepasselijke beleidskaders volledig in acht worden genomen. Om de voortgang van het project niet (onnodig) te vertragen, zal onder toezegging van “procedurele steun” worden gepoogd om binnen de wettelijke voorschriften de proceduretermijn zo kort als mogelijk te houden.

Vraag 9) Vormt procedurele steun een opstapje naar eventuele subsidie?

Procedurele steun is wat de term zegt ‘steun bij het doorlopen van de noodzakelijke procedures’; binnen de kaders die daarvoor gelden. Van financiële steun door de Provincie bij de verdere realisatie van de investeringsplannen van FUREC is thans geen sprake.

Vraag 10) Hoe wil de gedeputeerde binnen de geldende wettelijke en provinciale kaders "procedurele steun" verlenen? Is het een mogelijkheid dat daarbij van die kaders afgeweken wordt? Zo ja, op welke (juridische) gronden?

Procedurele steun is wat de term zegt ‘steun bij het zo efficiënt mogelijk doorlopen van de noodzakelijke procedures’; binnen de wettelijke- en provinciale kaders die daarvoor gelden.

Vraag 11) Overweegt het college CO2 ondergronds op te slaan in Limburg? Zo ja, welke locaties heeft het in gedachte?

Nee, er zijn zeer zeker geen plannen of ambities om CO2 ondergronds op te slaan in Limburg.

Vraag 12) Is het college bekend met deze recente onderzoeken die de beperkte potentie van CCS aantonen? Wil het college blijven vasthouden aan het idee om CO2 op te vangen en ondergronds op te slaan?

In het Landelijke Klimaatakkoord is het opslaan van CO2 onder de Noordzee (CCS) afgesproken als belangrijke reductiemaatregel voor de industrie op de korte en middellange termijn. Voor Chemelot is CO2 opslag cruciaal om de reductiedoelen voor 2030 te realiseren.

CCS is vergeleken met maatregelen in de gebouwde omgeving en mobiliteit zeer goedkoop. Andere maatregelen doen een substantiëler beroep op publieke middelen. Het internationaal klimaatpanel IPCC en de Europese Commissie alsook de Nederlandse én Duitse overheid hebben inmiddels vastgesteld dat zonder CO2 opslag onder de zeebodem de huidige klimaatdoelen niet gerealiseerd kunnen worden. Bij eventuele ophogingen van de reductiedoelen wordt de rol van CO2 opslag relatief alleen maar belangrijker.

Gedeputeerde Staten van Limburg

voorzitter

secretaris

Interessant voor jou

Schriftelijke vragen Plusquin Limburgs Gouvernement kleurde niet oranje

Lees verder

Schriftelijke vragen Plusquin Massale inzet op mestverwerking in Limburg

Lees verder

Help mee aan een betere wereld

    Word lid Doneer