Oh, de ironie: miljar­den­sub­sidie EU voor groene landbouw verwaterd door boeren; biodi­ver­siteit verdwijnt

Juist op de dag van het zoveelste landbouwprotest tegen het verlate stikstofbeleid, blijkt een miljardensubsidie ter vergroening van de landbouwsector weggegooid geld te zijn. Dit concludeert een studie van de Wageningen University & Research.

Hoe zit dat precies? De EU wil vergroening van de landbouwsector in heel Europa afdwingen. Immers, de landbouwsector is in grote mate verantwoordelijk voor de uitstoot van broeikasgassen in Europa (in NL: 26,4 megaton aan broeikasgassen, waarvan ruim de helft door de veehouderij) en stikstof (in NL: 46% van de totale N2-uitstoot). Om ecologische verandering te stimuleren, besloot de EU de Nederlandse landbouwsector financiële steun van bijna €2 miljard te bieden. 'Van de oorspronkelijke plannen van de EU kwam in NL echter niets terecht,' zo stelt hoogleraar plantenecologie David Kleijn van de WUR.

Om in aanmerking te komen voor deze subsidie werd een aantal voorwaarden gesteld. Zo dienen landbouwers te voorkomen dat ze hun grond uitputten middels gewasrotatie, grasland de kans te bieden om te herstellen en 'ecologische focusgebieden' inrichten. Hiervoor dienden landbouwbedrijven de natuur haar gang te laten gaan op delen van hun grondbezit. Deze laatste voorwaarde ging veel agrarische bedrijven te ver, waarop een grootschalige lobby van de bio-industrie volgde. De politiek zwichtte vervolgens voor deze druk: CU als eerste en kwam met een motie om de eis van 'ecologische focusgebieden' af te zwakken. Gesteund door het CDA en de VVD, en het afzwakken van het oorspronkelijke beleid, stond het landbouwers nu vrij om EU-subsidie aan te vragen. Zonder het kernpunt 'ecologische focusgebieden' weliswaar.

'Dit levert niets op', aldus Kleijn. Ook de Europese Rekenkamer onderschrijft dat. 'Het ontbrak aan een behoorlijk controlemechanisme bij het geven van deze subsidie', aldus Alex Brenninkmeijer (namens Nederland lid van de Europese Rekenkamer).

En inderdaad: van een ecologische vooruitgang is geen sprake. Sterker nog, het tegendeel is waar: een massale achteruitgang is de realiteit. Het aantal weidevogels is aanzienlijk geslonken en 75% van het aantal insecten in de buurt van landbouwgebieden is verdwenen. En door het gebrek aan gedegen controlemechanisme ontvingen landbouwers wel bijna €2 miljard aan landbouwsubsidie in 6 jaar tijd. Weggegooid geld, blijkt nu.

'De ambitieuze plannen van de Europese Commissie verwateren nadat de lidstaten aan zet zijn', stelt Kleijn. De nationale politiek blijkt immers net zo goed gevoelig te zijn voor de nationale lobbyisten.

Juist op de dag dat landbouwers voor de zoveelste keer protesteren tegen het (te laat ingezette) stikstofbeleid, klagen dat men niet gehoord wordt over in te zetten beleid, komt dit nieuws naar buiten. Laat deze gang van zaken een voorbeeld en waarschuwing zijn aan de politiek van hoe beslissingen vooral NIET genomen moeten worden.

Ook genoeg van een passend stikstofbeleid of behoefte aan een gezonde landbouw? Sluit je dan aan bij het #GroeiendVerzet en #MakeLimburgGreenAgain!!