Opinie: Dier­proeven stoppen zonder geweld

Mag je protesteren tegen de komst van een nieuw proefdierencentrum? Dat mag zeker. Maar mag je je verzet laten klinken in de vorm van intimidaties, bedreigingen, vernielingen, geweld? Absoluut niet. Het gebruik van geweld, in welke vorm dan ook, verbaal of fysiek, is absoluut ontoelaatbaar om je doelen te verwezenlijken.
Om deze reden keurt de Partij voor de Dieren de bedreigingen die zijn geuit aan het adres van de betrokkenen bij het proefdierencentrum Science Link volstrekt af. Met de aangerichte vernielingen en de bedreigingen slaan de activisten volstrekt door en dragen zij bepaald niet bij aan een oplossing voor het probleem van het proefdiergebruik.

De bezorgdheid over proefdieren is overigens niet nieuw. In 1890 schreef schrijver/psychiater Frederik van Eeden het onsterfelijke kinderboek ‘de Kleine Johannes’, waarin de hoofdpersoon op zoek gaat naar de Waarheid (met hoofdletter!) en probeert die te vinden in onder meer religie en de wetenschap. Zo raakt hij tegen wil en dank betrokken bij een dierproef, als hij van zijn begeleider een experiment moet uitvoeren op een konijntje, waarmee Johannes eerder nog heeft gespeeld in de duinen. 'Beste jongen!' zei de dokter, 'je schijnt nog wat teergevoelig om te beginnen. Het is waar, de eerste maal is zoiets naar om te zien. Ik zelf zie het altijd niet graag en vermijd het zoveel mogelijk. Maar het is onontbeerlijk. En je moet begrijpen: wij zijn mensen en geen dieren, en het heil van de mensheid en van de wetenschap gaat boven dat van enige konijnen.’
Wie bereid is door het ouderwetse taalgebruik heen te lezen, ziet dat er in bijna 120 jaar weinig is veranderd als het gaat om de wijze waarop er over dierproeven wordt geschreven en gesproken.

Anno 2008 bestaat er nog steeds grote maatschappelijke bezorgdheid over het lot van proefdieren. In Nederland worden jaarlijks 600.000 dierproeven verricht. Dat is veel, zeker wanneer er rekening wordt gehouden met het feit dat er nog veel meer proefdieren worden gefokt dan dat er dierproeven worden verricht. Veel dieren worden gefokt als proefdier en om verschillende redenen niet gebruikt. Ze zijn overtollig en worden om die reden afgemaakt. In totaal worden er in Nederlandse laboratoria jaarlijks ongeveer een miljoen proefdieren gefokt en uiteindelijk gedood. De zorgen die er bestaan over het hoge proefdiergebruik zijn volkomen terecht.
Maar bedreigingen en vernielingen brengen een oplossing niet dichterbij en hebben eerder een averechts effect.

Een oplossing moet gevonden worden in het onderzoek naar alternatieven voor dierproeven. Dat onderzoek moet gefinancierd worden door de overheid. En daar wringt het. Want alle goede bedoelingen om dierproeven te beëindigen lopen namelijk stuk op de desinteresse van de rijksoverheid, die al jarenlang weigert om het onderzoek naar alternatieven voor dierproeven te stimuleren. Dat is in strijd met doelstellingen van de Europese Unie, die aan alle lidstaten de verplichting heeft opgelegd om waar mogelijk dierproeven te voorkomen. De kabinetten Balkenende laten zich daar weinig aan gelegen liggen en geven jaarlijks slechts € 900.000 uit aan onderzoek naar alternatieven voor dierproeven. Ter vergelijking: in het onderzoek mèt proefdieren gaat jaarlijks meer dan 500 miljoen euro om!

De Europese Unie draagt gelukkig zelf wèl bij aan onderzoek naar alternatieven voor dierproeven. Onderzoek waar onder andere de Universiteit van Maastricht aan meewerkt. Maar dat onderzoek gebeurt dus eerder ondanks, dan dankzij de Nederlandse regering. Als Nederland meer zou investeren in het relatief nieuwe onderzoeksgebied naar alternatieven voor dierproeven, zou op die manier een belangrijke bijdrage geleverd worden aan een vermindering van het proefdiergebruik. Bovendien zou ons land een internationale koppositie kunnen verwerven in dit nieuwe onderzoeksveld, dat de komende jaren wereldwijd alleen maar in belang zal toenemen.

Dit opinieartikel van Frank Wassenberg is op 12 januari 2008 gepubliceerd in Dagblad De Limburger en het Limburgs Dagblad.