Bijdrage Plusquin Begroting 2023 Tweede termijn

Voorzitter,

Ik zal zo direct onze moties toelichten, maar eerst nog, we kunnen er niet omheen, de stikstof. Een gezonde natuur kan niet zonder aanzienlijke vermindering van de stikstofdepositie vanuit de landbouwsector, die nu eenmaal van de binnenlandse depositie het grootste aandeel heeft.

Ook andere sectoren moeten hun bijdrage leveren, maar dit blijft een noodzakelijke voorwaarde - al moeten er ook wat betreft water en klimaat in de landbouwsector maatregelen genomen worden. Nu is daarvoor een unieke kans, omdat er nu in Den Haag 27 miljard op de plank ligt. Welke sector kan daarop bogen om aan noodzakelijke milieumaatregelen te voldoen?

Ik wil daarmee de zorgen van individuele boeren niet bagatelliseren. Jarenlang is hen voorgehouden door financiers, adviseurs en standsorganisaties dat groei en schaalvergroting de enige weg vooruit was. Standsorganisaties die met hun voorposten in politieke partijen telkens noodzakelijke milieumaatregelen wisten uit te stellen. Terwijl nu overduidelijk is geworden dat groei een doodlopende weg is.

Schaalvergroting maakt ook kwetsbaar. Denk aan de schuldenlast bij banken, aan de afschuwelijke schade voor dier en mens van stalbranden en vogelgriep. Onlangs nog zijn er vanwege de vogelgriep 300.000 leghennen afgemaakt bij een bedrijf in Heythuisen, en 94.000 in Ospel. Doden van gezonde dieren vanwege een ziekte die vrijwel zeker in de intensieve veehouderij is ontstaan en daar altijd weer zal toeslaan.

Het roer moet om, en dat zal niet alleen met technologische maatregelen lukken. Die werken minder dan verwacht, de rechter heeft dat nu ook voor emissievrije stallen uitgesproken. Krimp van de veestapel is onvermijdelijk. Het is jammer dat er nog steeds voor de bedrijven met de grootste deposities geen concreet financieel aanbod op tafel ligt, zoals bijvoorbeeld wel in Vlaanderen gebeurt.

Wij zouden daarvan voorstander zijn, ook om de boeren duidelijkheid te geven, in plaats van weer in de “gebiedsprocessen” te duiken die al jaren niets oplossen. Wij zullen het onderwerp in de cie RLN agenderen en in deze richting willen wij uiteindelijk een motie indienen.