Schrif­te­lijke vragen Plusquin over de jacht op Wilde Zwijnen in woonkern Bunde

Indiendatum: 15 aug. 2023
Antwoorddatum: 21 sep. 2023

Antwoord van Gedeputeerde Staten op schriftelijke vragen van Plusquin, Partij voor de Dieren

Inzake : De jacht op Wilde zwijnen in woonkern Bunde

Vraag 1
Omwonenden stellen dat er al geruime tijd wilde zwijnen in het gebied Kloostertuin/Catherine Damenstraat/Kalverbos zitten. Hoeveel zwijnen bevinden zich in het gebied van het Kalverbos en sinds wanneer?

Antwoord
Het exacte aantal wilde zwijnen dat aanwezig is in het gebied is niet bekend. De Wildbeheereenheid (WBE) de Maasvallei geeft aan dat er in hun WBE, gecombineerd met het naastgelegen werkgebied van WBE Beekdal, circa 50 dieren aanwezig zijn. Dit kan echter sterk wisselen aangezien er uitwisseling met andere gebieden plaatsvindt.

Vraag 2
Zijn er preventieve maatregelen getroffen, en zo ja welke? Zo nee, waarom niet?
Antwoord
Gemeente Meerssen heeft begin dit jaar waarschuwingsborden geplaatst bij de toegangen tot de bosgebieden. Ook zijn de inwoners via de gemeentelijke media geïnformeerd over de aanwezigheid van wilde zwijnen in de Meerssense natuur. Naar aanleiding van recente aanvallen is een gedeelte van het Bunderbos, in beheer bij Staatsbosbeheer, afgesloten voor bezoekers.

Vraag 3
Zijn de tuinen van zwijnwerende rasters voorzien en zo nee waarom niet? Diverse omwonenden van de verschillende plekken in gemeente Meerssen waar vermeende klachten zijn blijken niet op de hoogte te zijn van de subsidie die de provincie geeft op preventieve maatregelen. Welke rol ziet de provincie voor zichzelf met betrekking tot informeren over preventieve maatregelen voor omwonenden?

Antwoord
Niet overal hebben mensen hun terreinen, waaronder tuinen, voorzien van rasters om wilde zwijnen te weren. Het is de eigen verantwoordelijkheid van de eigenaren om rasters te plaatsen en te onderhouden om schade door wilde dieren te voorkomen. De provinciale subsidie voor de preventie van schade van wilde zwijnen is niet opengesteld voor particulieren. Deze is alléén opengesteld voor agrariërs voor de bescherming van bedrijfsmatig geteelde
gewassen. In de gezamenlijke communicatie met de gemeente is opgeroepen dat de burgers ook zelf aan preventie kunnen doen.
Op de website van Bij12/faunazaken is te vinden welke preventieve middelen kunnen worden ingezet om schade door wilde zwijnen te voorkomen.

Vraag 4
Worden de bestaande hekken nagelopen op gaten? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe kunnen de zwijnen dan in het gebied terecht komen? Hoe wordt bijvoorbeeld voorkomen dat zwijnen vanaf het ecoduct over de A2 rechtstreeks de kloostertuin/Kalverbos/bebouwde kom inlopen?

Antwoord
Hekwerken zijn zoveel mogelijk gecontroleerd en hersteld waar nodig. De gemeente heeft Rijkswaterstaat gevraagd om de hekwerken langs de A2 te controleren. De plaatselijke jagers bekijken met de gemeente of de werende voorzieningen geschikt zijn en of er nog rasters/elektrische stroomrasters bijgeplaatst kunnen worden om aanvallen te voorkomen. De Faunabeheereenheid (FBE) beschikt over deze voorzieningen en kan die voor een bepaalde duur inzetten. Het is de eigen verantwoordelijkheid van de eigenaren om rasters te plaatsen en te onderhouden om schade door wilde dieren te voorkomen.

Vraag 5
Zijn er door de FBE en de WBE naar alternatieven gezocht voor afschot? Zo ja, welke? Zo nee, waarom niet?

Antwoord
Het is in deze situatie niet mogelijk om alternatieven in te zetten voor afschot. De reden van de aanvallen is waarschijnlijk dat het aantal wilde zwijnen in dit gebied hoog is, en dat er veel mensen recreëren en een aantal mensen niet goed op de hoogte is van de regels. Een aantal zeugen heeft jongen en kiest ervoor om aan te vallen als ze zich bedreigd voelen, veelal gericht op honden. De oplossingsrichting die wordt gekozen is allereerst gericht op het weer rust geven aan de wilde zwijnen door tijdelijk het gebied af te sluiten zodat de dieren hun vaste rustplekken weer gaan vertrouwen. Zodra de vakantieperiode voorbij is zal naar verwachting de recreatiedruk afnemen, wat naar verwachting tot minder confrontaties gaat leiden.
Daarnaast zal het verlagen van het aantal wilde zwijnen en het plaatsen van rasters en lampen om dieren te weren waar veel bezoekers komen ook helpen om confrontaties te voorkomen. Vangen en verplaatsen is geen optie omdat het bijna onmogelijk is om zeugen en biggen gelijktijdig te
vangen. Daarbij is ons beleid gericht op het verlagen van de stand van wilde zwijnen buiten de leefgebieden in verband met de Afrikaanse varkenspest (AVP), en het voorkomen dat wilde zwijnen naar locaties gaan waar zij nog niet voorkomen.

Vraag 6
In gemeente Meerssen bevinden zich grote percelen maïs waar geen enkele preventieve maatregel is toegepast om de wilde zwijnen te weren van de percelen. Is het College bereid om met de betreffende perceeleigenaren in gesprek te gaan en hen te wijzen op de subsidieregeling voor preventie en hen te bewegen deze preventieve maatregelen ook toe te passen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord
Dit is de eigen verantwoordelijkheid van de eigenaar of de grondgebruiker. Preventie is niet verplicht en niet iedereen heeft schade. De subsidieregeling voor schadepreventie is gepubliceerd op Overheid.nl. Maïs is een laag-renderend gewas, waardoor de opbrengsten per hectare vaak niet opwegen tegen de kosten van het plaatsen en onderhouden van een raster.

Vraag 7
Omwonenden hebben melding gemaakt van een (Apache) helicopter die rondcirkelde boven de kloostertuin/Kalverbos. Is deze helicopter ingezet om de wilde zwijnen op te sporen? Zo ja, wat zijn de kosten daarvan en was deze draconische inzet te voorkomen geweest als er preventieve maatregelen
waren ingezet? Indien de helicopter niet is ingezet ten behoeve van de zwijnenjacht met welk doel was deze dan aanwezig boven het betreffende gebied?

Antwoord
De Apache is niet ingezet voor het opsporen van wilde zwijnen. Boven het Kalverbos bevindt zich een laagvliegroute voor militaire en civiele vliegtuigen en helikopters. In het nabij gelegen oefengebied De Dellen worden door defensie oefeningen gehouden.

Vraag 8
Omwonenden zagen zich plotseling geconfronteerd met bewapende jagers en een afgesloten gebied. Zijn de omwonenden geïnformeerd en zo ja op welke wijze?

Antwoord
Het tegenkomen van jagers met een jachtgeweer kan altijd plaatsvinden aangezien er jacht- en schadebestrijding in heel Limburg plaatsvindt. Het beheer van wilde zwijnen vindt zowel overdag als ’s nachts plaats. Het tijdstip wordt door de jager zelf bepaald. De bewoners worden door de gemeente op
de hoogte gehouden via de gemeentelijke media.

Vraag 9
Volgens artikel 3.21 lid 3 van de Wet Natuurbescherming is het verboden te jagen met een geweer binnen de bebouwde kom. Wat is de achtergrond van dit verbod, is er een ontheffing / aanwijzing verleend en zo ja, hoe verhoudt zich dit verbod met het schieten op wilde zwijnen binnen de bebouwde
kom?

Antwoord
Het is inderdaad in beginsel verboden om zonder een hiertoe strekkende ontheffing te jagen met een geweer binnen de bebouwde kom vanwege de veiligheid voor omwonenden. Er is hier echter geen ontheffing ingezet om het geweer te gebruiken in de bebouwde kom en voor zover bekend heeft er dan ook geen beheer met het geweer binnen de bebouwde kom plaatsgevonden.

Vraag 10
Deelt het College de mening van de Partij voor de Dierenfractie dat er ongekende risico’s worden genomen met schieten in een woonwijk terwijl er onvoldoende preventieve maatregelen zijn toegepast?

Antwoord.
Schieten in de woonwijk is hier nu niet aan de orde. Mocht dit echter noodzakelijk zijn dan wordt er altijd voorafgaand afgestemd met de politie of de inzet van het geweer veilig kan geschieden.

Vraag 11
Is het College bereid om de gemeente Meerssen te verzoeken de betreffende gebieden in de gemeente in ieder geval af te sluiten, en te handhaven, tussen zonsondergang en zonsopgang als er sprake is van wilde zwijnen met jongen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord
Dit is niet meer nodig omdat de Gemeente en Staatsbosbeheer een aantal paden al hebben afgesloten voor bezoekers. In een overleg met alle betrokkenen op 23 augustus jl. bij de Gemeente Meerssen is afgesproken dat de afzettingen steviger worden en dat er meer gehandhaafd moet worden omdat de afzettingen door sommige bezoekers worden genegeerd.

Vraag 12
Kan het College bevestigen dat de overlast bij woonwijken met name voorkomt daar waar goede wildrasters ontbreken? Zo ja, welke conclusies trekt het College hieruit? Deelt u de mening dat er geen ontheffing of aanwijzing mag zijn om te jagen in de bebouwde kom als er geen zwijnwerend raster wordt geplaatst rondom de woonwijk (en) grenzend aan de betreffende gebieden?

Antwoord
Goede wildrasters kunnen voorkomen dat wilde dieren in woonwijken terecht komen en schade veroorzaken. Echter niet alle bewoners of gemeenten willen rasters plaatsen en dit is ook niet altijd mogelijk. Daarnaast belemmeren rasters ook gewenste diersoorten in de woonwijken zoals egels.

Vraag 13
Is het College bereid met een plan van aanpak te komen om de betreffende gebieden in gemeente Meerssen te voorzien van preventieve maatregelen om conflictsituaties met zogende wilde zwijnen te voorkomen in plaats van reactief op afschot over te gaan? Zo nee, waarom niet?

Antwoord
Nee, dit is de eigen verantwoordelijkheid van grondeigenaren en/of grondgebruikers. De FBE en de WBE kunnen de gemeente en Staatsbosbeheer hierover informeren. Via de website Bij12/faunazaken wordt
hierover ook informatie gegeven.

Vraag 14
Klopt het dat in een aanwijzing is geregeld dat een toestemming van de grondgebruiker vereist is om tot afschieten over te gaan? Zo ja, welke mogelijkheden heeft een grondgebruiker binnen de bebouwde kom om zijn terrein vrij van jacht te houden indien deze dat wenst? Zijn deze mogelijkheden voorgelegd aan de betreffende grondgebruikers?

Antwoord
Er is geen sprake van de inzet van een opdracht (voorheen aanwijzing) bij deze casus. Wel is bij de inzet van een ontheffing in de voorschriften opgenomen dat een eigenaar of grondgebruiker van een perceel
toestemming geeft tot het beheer van de wilde zwijnen op zijn grond.

Vraag 15
Bibi Dumon Tak sprak in Zomergasten dd 13-08-2023 uitgebreid over de jacht op wilde zwijnen en stelde dat ingrijpen in een zwijnenpopulatie leidt tot meer jonge zwijnen. Door EenVandaag wordt deze stelling bevestigd door hoogleraar ecologie van de Rijksuniversiteit Groningen Han Olff én onderzoeker Liesbeth Bakker van het Nederlands Instituut voor Ecologie. Is het College bereid te reflecteren op de standpunten
van wetenschappers en de mogelijkheden van natuurlijke regulatie en preventie te onderzoeken?

Antwoord
In sociale groepen zorgt de oudste zeug (de leidzeug) ervoor dat jongere vrouwtjes niet gedekt worden. Wanneer de oudste zeug wordt gedood kan er daarom sprake zijn van een grotere aanwas. In gebieden waar de stand door afschot laag wordt gehouden kan hier door de uitvoerders van het beheer rekening mee worden gehouden. In het cultuurlandschap van Zuid-Limburg is echter het voedselaanbod de belangrijkste factor die de reproductie bepaalt.

Vraag 16
Bent u bereid deze vragen met spoed te beantwoorden gelet op het feit dat het afschot op dit moment plaatsvindt?

Antwoord
Wij beantwoorden deze vragen zo snel mogelijk binnen de afgesproken periode.

Gedeputeerde staten van Limburg