Schrif­te­lijke vragen Loomans Rechtszaak vervroegde sluiting kern­re­actor Tihange en veront­rus­tende toename scheurtjes kern­re­actor Doel na onjuist FANC-rapport

Indiendatum: 9 sep. 2020
Antwoorddatum: 5 nov. 2020

Vraag 1) Heeft de CdK kennisgenomen van dit vonnis? Kan hij zich vinden in de overwegingen van de rechtbank Brussel om de kernreactor Tihange 2 niet vervroegd buiten werking te stellen, ondanks duizenden scheurtjes in de kernreactor?

Ik heb kennis genomen van de uitspraak. Ik matig mij geen inhoudelijk oordeel aan over de overwegingen van de rechtbank.

Vraag 2) Veel informatie over de kernreactoren is er niet. Hierop berust veelal geheimhouding. Weliswaar werden de eisers ontvankelijk verklaard, maar deze konden niet voldoen aan de bewijslast. Wil de CdK zich inhoudelijk uitlaten over de verdeling van de bewijslast in deze zaak?

Het is niet aan mij om in Nederlandse noch in buitenlandse gerechtelijke procedures te treden.

Vraag 3) Verzoekers in de zaak waren de gemeentes Aken, Maastricht en Wiltz (Luxemburg). Zij werden bijgestaan door de Duitse Bondslanden Rijnland-Palts en Noordrijn-Westfalen. Deze kwamen in de zaak op als ‘vrijwillig tussenkomende partij’. De provincie Limburg ontbrak echter. Heeft de CdK overwogen mede op te komen in de zaak? Is er hiertoe overleg geweest met de gemeente Maastricht? Zo nee, waarom niet?

Uw staten hebben in haar vergadering van 5 februari 2016 besloten niet aan te sluiten bij het in gang gezette juridische proces tegen de sluiting van de centrale, door het verwerpen van motie 745 en het aannemen van motie 746. Ik heb mij aan de wens van de Staten geconformeerd. De burgemeester van Maastricht heeft mij geïnformeerd over het aansluiten bij de gerechtelijke procedure in Brussel.

Vraag 4) België zal in 2025 stoppen met het opwekken van kernenergie. België is echter slecht voorbereid op de energietransitie. Het nieuw te vormen Belgisch kabinet kan mogelijk nog anders beslissen. Hoe denkt de CdK over deze onzekerheid? Wil deze zijn zorgen overbrengen aan diens ambtgenoot in de provincie Luik?

Het is aan de Belgische Federale overheid om te besluiten op welke wijze zij na 2025 invulling geeft aan de elektriciteitsvoorziening. Tegen die achtergrond acht ik speculatieve overwegingen niet zinvol. Wij gaan derhalve uit van sluiting van de bedoelde kerncentrales.

Ik heb daarnaast reeds vele malen de zorgen van uw Staten overgebracht aan mijn ambtgenoot in Luik, ambassadeurs en via de verantwoordelijke minister en de ANVS. Dit heeft er onder andere toe geleid dat een delegatie van de Euregio Maas Rijn en leden van Provinciale Staten hun zorgen en bezwaren in Brussel met de toenmalige verantwoordelijke Belgische minister hebben kunnen bespreken. De Nederlandse verantwoordelijke minister en de ANVS hebben regelmatig overleg met de Belgische partners, waarbij zij de Limburgse en Nederlandse zorgen overbrengen.

Vraag 5) Is de CdK het met de PvdD-fractie eens dat het groter worden van de reactorvatscheurtjes en de toename hiervan zorgwekkend nieuws is? Zo ja, wil hij deze zorgen overbrengen aan het Rijk zodat internationaal druk uitgeoefend kan worden op België ter verbetering van de huidige situatie? Wil de CdK deze zorgen ook overbrengen aan diens ambtgenoot van de Belgische provincie Antwerpen waar de betreffende kernreactor Doel 3 zich bevindt?

Het rapport waar u naar verwijst betreft een onderzoeksrapport over Doel 3 en niet over Tihange 2. Ik zie daarom geen aanleiding om de zorgen, zoals door u gevraagd, over te brengen

Vraag 6) Is de CdK bereid om één front te vormen met zijn ambtgenoten in de provincies Zeeland en Noord- Brabant? Zo ja, wil deze dan samen optrekken tegen de Belgische kerncentrales?

De collega’s in Zeeland en Noord-Brabant delen de zorgen van Limburg. Indachtig de motie 746 die door uw Staten is aangenomen is er aanleiding langs de diplomatieke lijn de Limburgse zorgen van uw Staten opnieuw kenbaar te maken, op dezelfde wijze zoals in antwoord 4 is verwoord.

Vraag 7) Wil de CdK reageren op de onjuiste conclusies in het FANC-rapport? Hoe denkt deze dat het vertrouwen van de burger in de veiligheid van de Belgische kernreactoren en de FANC kan worden hersteld?

Of er onjuistheden in de conclusies van het FANC-rapport staan kan ik niet beoordelen. De Belgische toezichthouder FANC beraadt zich mede op de conclusies van internationale experts, voor zij haar conclusies formuleert en besluit of de centrales in werking mogen zijn. Het FANC publiceert via haar website open en proactief over de ontwikkelingen rond de kerncentrales. Iedere burger kan hier kennis van nemen. Daarnaast geven de veiligheidsregio Zuid Limburg en de ANVS informatie over de mogelijke risico’s van kerncentrales.

Vraag 8) Vindt de CdK dan dat er sprake is “van open en directe communicatie”, zeker gezien het FANC niet bereid is de conclusies uit het analyserapport van VSTN gezamenlijk te bespreken? Houdt de CdK nog steeds vast aan het idee om qua verantwoordelijkheid te vertrouwen op de Belgische autoriteiten? Hoe denkt de CdK over het stilzwijgen van het FANC nadat het geconfronteerd werd met de onjuiste conclusies in het rapport?

Op de website van het FANC worden alle rapporten en voorvallen gepubliceerd, inclusief de wijze waarop dit wordt beoordeeld en afgehandeld. De reden waarom het FANC nog niet heeft gereageerd op het verzoek om het door VSTN opgestelde rapport met u te bespreken is mij niet bekend. Ook al ben ik voorstander van sluiting van de centrale, tegelijk ben ik nog steeds van mening dat we vertrouwen moeten hebben in de Belgische autoriteiten dat zij de juiste beslissingen nemen rond de veiligheid van de kerncentrales in België. Daarbij merk ik op dat 100% veiligheid door niemand kan worden gegarandeerd.

Vraag 9) Iedere nieuwe reactorinspectie vindt plaats met steeds wisselende inspectiemethoden en apparatuur. Hoewel deze nieuwe inspecties minstens van het niveau moeten zijn als de voorgaande, zijn er 25 van de 253 indicaties uit 2016 niet teruggevonden in 2019 en dit zonder verdere uitleg. De VSTN eist daarom opheldering, volledige transparantie en rectificatie van het rapport. Kan de CdK zich hierin vinden? Zo ja, wil de CdK zich aansluiten bij deze eis? Zo nee, waarom niet?

Of het noodzakelijk is om het rapport van het FANC op basis van de resultaten in het rapport van de VSTN aan te passen kan ik niet beoordelen. Het is aan het FANC hoe zij op vragen en opmerkingen van burgers en organisaties reageert. Het volledige rapport van juni 2019 is op de website van het FANC gepubliceerd, de data die zwart zijn gemaakt bevatten vertrouwelijke bedrijfsinformatie Voor mijn opvatting dat de bedoelde centrales gesloten zouden moeten worden heb ik de bedoelde indicaties niet nodig.

Vraag 10) Hoe denkt de CdK over het voornemen van buurland België om in directe nabijheid van de provincie Limburg hoogradioactief afval op te slaan?

Bij brief van 11 juni jongstleden heeft het college van Gedeputeerde Staten aan de verantwoordelijke Belgische Federale minister gevraagd om nauw te worden betrokken in het proces wanneer de Belgische regering het voornemen heeft een locatie aan te wijzen die dicht bij onze provincie ligt. De brief van het college van Gedeputeerde Staten treft u ter informatie als bijlage aan.

Vraag 11) Is de CdK betrokken bij het grensoverschrijdende overleg? Zo nee, kan deze bij het overleg de Limburgse gemeenten bijstaan en een faciliterende rol spelen?

Ik ben niet betrokken bij dit grensoverschrijdende overleg. Als mij daarom wordt gevraagd ben ik bereid, indien mogelijk, een faciliterende rol te vervullen.

Aansluitend op de beantwoording van uw vragen, wil ik u langs deze weg nogmaals bevestigen dat zowel het FANC als ENGIE hebben bevestigd dat een delegatie van Provinciale Staten welkom is voor een bezoek aan Tihange. Dit werkbezoek wordt door de Griffie voorbereid. Door de coronacrisis zijn de voorbereidingen van het bezoek aan Tihange vertraagd. Dit bezoek heeft een informatief karakter. Tijdens uw bezoek bent u in de gelegenheid verduidelijkende vragen te stellen.

Zo gauw de corona-situatie wijzigt worden de voorbereidingen voor het werkbezoek weer opgepakt.

De Commissaris van de Koning in de provincie Limburg,

drs. Th.J.F.M. Bovens