Schrif­te­lijke vragen Plusquin over Maat­schap­pe­lijke gevolgen voor Limburg door nationaal en grens­over­schrijdend coro­na­beleid

Indiendatum: 14 okt. 2021
Antwoorddatum: 1 dec. 2021

Vanuit mijn specifieke taken en rollen op het gebied van crisisbeheersing en openbare orde en veiligheid antwoord ik op de door u gestelde vragen.

Zowel het college van Gedeputeerde Staten en ik leven enorm mee met alle getroffen Limburgers, organisaties en bedrijven. Daar waar mogelijk ondersteunt het college van Gedeputeerde Staten in samenwerking met diverse partners onder andere het bedrijfsleven. U bent hierover regelmatig door het college van Gedeputeerde Staten geïnformeerd

Vraag 1) Het toerisme is een belangrijke inkomstenbron voor de provincie Limburg. Na een anderhalf jaar durende pandemie, een kwakkelzomer en watersnoodramp is de nood bij veel ondernemers hoog. De horeca zal door het invoeren van coronatoegangsbewijzen veel inkomsten mislopen. Deze inkomsten kunnen veel ondernemers niet missen na het stoppen van de noodsteun, terwijl maar 2,4% van de besmettingen naar de horeca te herleiden zijn. Ook alle veiligheidsregio’s, de politie en boa’s vinden de handhaafbaarheid van de toegangsbewijzen moeilijk. Ook de vroege sluitingstijd krijgt kritiek. Sommige Limburgse horecazaken sluiten daardoor vrijwillig de deuren. Wat vindt het college van deze uitsluiting?
Vindt het college het correct dat de al zwaar getroffen horeca opgezadeld wordt met het controleren van toegangsbewijzen? Zo ja, waarom, maar wat wil het dan doen om de Limburgse horeca te verlichten gelet op de kritiek over de toegangsbewijzen en vroege sluitingstijden? Zo nee, waarom niet?

Ik kan mij voorstellen dat het moeten controleren van de coronatoegangsbewijzen als vervelend wordt ervaren. Toepassing van de coronatoegangsbewijzen is wettelijk geborgd. Naar mijn oordeel is het aan de Tweede Kamer, als Volksvertegenwoordiging, om bij haar instemming met de maatregelen tevens af te wegen of het reëel is dat in dit geval de horeca wordt opgedragen uitvoering te geven aan bepaalde maatregelen, zoals het coronatoegangsbewijs. Het Kabinet is voortdurend in gesprek met onder andere Koninklijke Horeca Nederland. Gelet op de huidige situatie en de vigerende maatregelen, die voor een ieder zwaar wegen, zie ik geen mogelijkheden om de Limburgse horeca te kunnen ontlasten in de uitvoering van de hen opgelegde maatregelen. In meer algemene zin ben ik van oordeel dat een goede naleving van de regels en een goede handhaving naast vaccinatie essentieel zijn om de schade van het virus zoveel mogelijk te beperken.

Vraag 2) De invoering van een coronatoegangsbewijs leidt tot kritische reacties bij de Koninklijke Horeca Nederland. De noodsteun stopt in oktober, en er heerst ook een krapte om horecapersoneel te vinden. Begrijpt het college de Limburgse horeca zich afvraagt welk personeel dan de toegangsbewijzen moet controleren? Vreest het college een verdere sluiting van de Limburgse horeca? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Ja, ik kan mij dit voorstellen. Het lijkt niet uit te sluiten dat er meer horecazaken zullen zijn die besluiten om hun zaak te sluiten, om welke reden dan ook. Met de afkondiging van de nieuwe maatregelen op 26 november jongstleden heeft het Kabinet aangegeven met nieuwe steunmaatregelen te komen.

Vraag 3) Verschillende horecaondernemers hebben al laten weten niet het coronatoegangsbewijs te zullen gaan handhaven. Kan het college deze frustratie en onwil bij horecaondernemers begrijpen? Zo ja, wil het deze zaak bij de rijksoverheid bepleiten? Zo nee, waarom niet?

Deze frustratie kan ik deels begrijpen. De maatregelen zijn voor niemand gemakkelijk. Ik zal deze zaak niet bij de rijksoverheid bepleiten. De Tweede kamer heeft ingestemd met de wetswijziging die toepassing van het coronatoegangsbewijs verplicht. De minister van VWS bepaalt, met instemming van de Tweede Kamer, welke maatregelen noodzakelijk worden geacht. Het is aan een ieder om deze maatregelen na te leven ter beperking van de gevolgen van COVID-19, hoe vervelend deze ook worden ervaren.

Vraag 4) Deelt het college inmiddels de mening dat de toegangseisen van een specifieke locatie nooit een reden mogen zijn om volksvertegenwoordigers de toegang tot een officiële vergadering te ontzeggen? Kan het college alsnog bevestigen dat in dit geval het verzoek om het coronatestbewijs te tonen onwettig was? Zo ja, waarom en wat gaat het college in het vervolg doen om de belangen te behartigen van alle statenleden? Zo nee, waarom niet?

Voor het antwoord op deze vraag verwijs ik naar de bijgevoegde brief van de minister van BZK van 22 november jongstleden, die de coronaregelgeving in relatie tot volksvertegenwoordigers nader duidt. Het is aan de leden van Provinciale Staten, in samenspraak met de Griffie, om te bepalen waar en hoe men vergadert, met inachtneming van de vigerende coronamaatregelen, zoals het houden van 1,5 meter afstand of het dragen van een mondkapje.

Vraag 5) Het toegangsbewijs geldt ook niet voor ambtenaren van de provincie Limburg tijdens hun werkzaamheden. Daarbij hebben zij het recht om geen antwoord te geven op de vraag of zij al dan niet gevaccineerd zijn. Kan het college bevestigen dat het dit beleid honoreert? Hoe zorgt het college ervoor dat alle werknemers van de provincie Limburg hun werk ongestoord en onbezorgd kunnen doen, zonder dat dit tot uitsluiting leidt?

In het provinciehuis zullen te allen tijde de landelijke maatregelen ten aanzien van corona worden uitgevoerd, ter bescherming van de bewoners en bezoekers van het provinciehuis en daarmee ter borging van een veilige werkomgeving. Ik verwijs u graag naar het schrijven van Gedeputeerde Staten van 9 november in het kader van de afhandeling van de motie 2778. (Zie bijlage).

Inmiddels is een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer ingediend waarop uw vraag betrekking heeft. Het is aan de Tweede Kamer om al dan niet met dit wetsvoorstel in te stemmen. Ter kennisname treft u het wetsvoorstel als bijlage aan.

Vraag 6) Jongeren vanaf zestien jaar mogen zelf bepalen of ze gevaccineerd willen worden; ook minderjarigen van twaalf jaar komen in aanmerking voor vaccinatie. De coronatoegangsbewijzen gelden daarom ook voor kinderen. Op zo’n jonge leeftijd zijn jongeren zeer gevoelig voor groepsdruk, bijvoorbeeld omdat ze niet met vrienden naar horecagelegenheden mogen gaan. Dit maakt minderjarigen heel gevoelig voor uitsluiting; jongeren voelen daardoor een verkapte vaccinatiedwang. Dit terwijl de langetermijneffecten van de vaccins niet bekend zijn, en jongeren mogelijk het langst kampen met de gevolgen hiervan. Vindt het college deze gang van zaken wenselijk voor de Limburgse jeugd? Zou een voorlichting op bijvoorbeeld scholen over ‘peer pressure’ hieraan bij kunnen dragen? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Jongeren onder de 16 jaar hebben de instemming van de ouders nodig om zich te kunnen laten vaccineren. Hier ligt in eerste instantie een rol voor de ouders. Het is verder aan de scholen zelf om aan het onderwerp “peer pressure” in zijn algemeenheid aandacht te besteden.

Vraag 7) Het ontbreekt jongeren aan perspectief. Zo vonden er de laatste tijd raves plaats in natuurgebieden als de Meinweg en de Sint-Pietersberg. Dit leidt tot natuurverstoring, waarbij het schort aan handhaving. Zijn er bij het college meer meldingen over natuurverstoring binnengekomen tijdens de coronacrisis? Is het college het met de PvdD-fractie eens dat deze natuurverstoring onwenselijk is? Zo ja, wil het extra budget voor handhaving beschikbaar stellen? Zo nee, waarom niet?

Met de burgemeesters ben ik het eens dat natuurverstoringen door zogenoemde “coronafeestjes” ongewenst zijn. De burgemeesters zijn verantwoordelijk voor de handhaving van de coronamaatregelen. Neen. De gemeenten ontvangen van het Rijk extra middelen om invulling te kunnen geven aan een zo adequaat mogelijke handhaving van de coronamaatregelen.

Vraag 8) Jongeren hebben een uitlaatklep nodig, discotheken mogen per 25 september maar tot middernacht open. Daarbij is het onwenselijk dat illegale feesten in de natuur leiden tot natuurverstoring, maar ook extra besmettingen. Op welke manier denkt het college perspectief te bieden aan alle Limburgse jongeren, gevaccineerd of niet? Is het organiseren van culturele evenementen voor jongeren een optie voor het college?

Neen. Hier ligt geen provinciale rol. Het is aan de burgemeesters om, conform de vigerende maatregelen, te bepalen of evenementen doorgang kunnen vinden of niet. Nee, het organiseren van evenementen voor jongeren door de provincie is zeker in dit kader geen optie.

Vraag 9) Nederland is sinds 8 augustus jl. geen hoogrisicogebied meer voor Duitsland. Wetenschappers houden er echter rekening mee dat in het najaar een vierde coronagolf volgt. Nederland wordt dan mogelijk weer een hoogrisicogebied voor Duitsland, en Limburgse grenspendelaars moeten dan weer wél een negatief testresultaat, vaccinatie- of herstelbewijs laten zien. Wie zich daar niet aan houdt, riskeert een boete tot wel €500. Niet-gevaccineerde Limburgers kunnen dan niet zomaar de grens over om te werken of voor familiebezoek in Duitsland. Dit is in strijd met Europese mensenrechtenverdragen, en met het advies van de Raad. Is het college het met de PvdD-fractie eens dat dit hiermee strijdigheid oplevert? Zo ja, waarom en wil het deze strijdigheid aankaarten om Duitsland af te laten zien van een testplicht? Zo nee, waarom niet?

Inmiddels heeft de vierde golf zich volop aangediend. Een toets of sprake is van strijdigheid met Europese mensenrechtenverdragen is aan de rechter.
Tussen de landen is afgesproken dat noodzakelijk grensverkeer mogelijk blijft, omdat er steeds uitzonderingen worden afgesproken voor de grenswerkers en grenspendelaars.

Vraag 10) De minister-president van Noordrijn-Westfalen beloofde dat er nooit grenscontroles met Nederland zouden komen. Nauwelijks een jaar later stelde diezelfde minister-president voor Nederlanders grenscontroles in. Ziet het college het belang van werken en familiebezoek over de grens voor Limburgers in? Zo ja, wil het college de regering van Noordrijn-Westfalen herinneren aan haar belofte om grenspendelen voor Limburgers altijd mogelijk te laten blijven? Zo nee, waarom niet?

Ja, het is belangrijk dat noodzakelijk grensverkeer, zoals grensoverschrijdende mantelzorg, mogelijk blijft. Neen. Ik verwijs hierbij naar de coronaverklaring, die tijdens de Grenslandconferentie is ondertekend. (zie bijlage). Er is continu bijzondere aandacht voor het noodzakelijke grensverkeer.

Vraag 11) In sommige Duitse deelstaten moeten positief geteste niet-gevaccineerde in quarantaine zonder loondoorbetaling, waaronder ook Noordrijn-Westfalen. Per 11 oktober 2021 kunnen niet-gevaccineerde Limburgers ook geen aanspraak meer maken op de vergoeding voor verlies van inkomsten bij quarantaines. Dit in tegenstelling tot mensen die wél gevaccineerd zijn maar ook positief testten en in quarantaine moeten. Dit neigt naar discriminatie. Na een gezondheids- en economische crisis kunnen veel Limburgers die in Duitsland werken deze inkomsten echt niet missen. Bovendien is dit strijdig met de vrijheid van beroep, en het advies van de Raad. Is het college het met de PvdD-fractie eens dat dit zeer zorgelijk en onwenselijk is? Vindt het college dat dit de toets van het advies van de Raad en Europese grondrechten doorstaat? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet en wil het deze strijdigheid aankaarten om de regering van Noordrijn-Westfalen af te laten zien van deze maatregel?

Voor grenswerkers is steeds bijzondere aandacht, zodat zij hun werk kunnen blijven doen.
Een toets op mogelijke strijdigheid met de Europese grondrechten is voorbehouden aan de rechter. Neen, dit zal ik niet aankaarten, omdat voor de grenswerkers tussen de beide landen aparte afspraken worden gemaakt.

Vraag 12) Bovendien wordt de ‘2G-regel’, gevaccineerd of genezen, steeds algemener in Duitsland. Hierdoor zijn horeca, culturele instellingen en (sport)verenigingen niet langer toegankelijk voor Limburgers die het vaccin niet kunnen of willen nemen. Deze worden daardoor uitgesloten van deze voorzieningen waardoor zij in hun grondrechten aangetast worden. Mogelijk wordt deze regel in de toekomst ook ingevoerd door werkgevers in Duitsland. Dit zou een verkapte vaccinatieplicht betekenen voor Limburgse grenspendelaars. Is het college het met de PvdD-fractie eens dat deze ontwikkeling zeer zorgelijk en onwenselijk is? Vindt het college dat deze praktijken de toets van het advies van de Raad doorstaat? Zo ja, waarom? Zo nee, wil het college dit overbrengen aan de deelregering van Noordrijn-Westfalen om de werkgelegenheid van Limburgers te behouden?

Zie het antwoord op vraag 11. Verder verwijs ik u naar de eerder genoemde coronaverklaring die tijdens de Grenslandconferentie is ondertekend en de brief van de minister van VWS aan de Tweede Kamer van 12 november jongstleden (bijlage).

Vraag 13) In Nederland komt er mogelijk een vaccinatieregistratie in de zorg. De Limburgse zorgsector heeft laten weten hier niets voor te voelen. Hoe denkt het college over een vaccinatieregistratie in de zorg? Kan het college de Limburgse zorgkoepel begrijpen? Zo ja, wil het college deze zaak in Den Haag bepleiten? Zo nee, waarom niet?

Dit is een zaak tussen de minister van VWS en de zorgkoepels. Deze zaak zal ik niet in Den Haag bepleiten. Het is aan de Tweede Kamer al om dan niet in te stemmen met de daartoe strekkende wettelijke bepalingen.

Vraag 14) In België gaat men nog een stap verder en stelt waarschijnlijk een vaccinatieplicht in voor het zorgpersoneel. Limburgers die het vaccin niet kunnen nemen en die in België in de zorgsector werken, worden daardoor uitgesloten om hun werk te doen. Deze mensen zijn bang hun baan te verliezen, en voelen zich gediscrimineerd. Bovendien is dit strijdig met de vrijheid van beroep, en het advies van de Raad. Is het college het met de PvdD-fractie eens dat dit zeer zorgelijk en onwenselijk? Vindt het college dat deze praktijken de toets van het advies van de Raad doorstaat? Zo ja, waarom? Zo nee, wil het college dit overbrengen aan de aan de Belgische deelregeringen om de werkgelegenheid van Limburgers te behouden?

Het is een soevereine bevoegdheid van België om die maatregelen te nemen ter bestrijding van COVID- 19 die zij noodzakelijk acht. Zoals eerder aangegeven is er bijzondere aandacht voor de grenswerkers. Een oordeel of er mogelijk sprake is van strijd met Europese grondrechten is voorbehouden aan de rechter.

Vraag 15) Ook wil men in België een coronatoegangsbewijs invoeren om ziekenhuizen en woonzorgcentra te bezoeken. Daardoor is het voor Limburgers die niet gevaccineerd kunnen worden niet zomaar mogelijk om hun familie te bezoeken. Dit staat haaks op Europese grondrechten, en het advies van de Raad. Is het college het met de PvdD-fractie eens dat dit hiermee strijdig is? Zo ja, waarom en wil het dit aankaarten bij de Belgische deelregeringen? Zo nee, waarom niet?

Of sprake is van strijdigheid met de Europese grondrechten is voorbehouden aan de rechter.
Ik zal dit niet aankaarten bij de Belgische deelregeringen. Ook voor het grensverkeer tussen België en Nederland worden steeds aparte afspraken gemaakt.

Vraag 16) Limburg vormt een grensregio met België en Duitsland. Hierin gelden dus drie verschillende coronamaatregelen. Hierdoor bestaat een struikgewas aan regels, waardoor mensen het overzicht en vertrouwen verliezen in de coronabestrijding. Kan het college dit sentiment begrijpen? Wil het college met de Belgische en Duitse deelregeringen optrekken om zo bij ieders nationale regering voor een gezamenlijke aanpak te pleiten, conform het advies van de Raad? Zo ja, op welke manier en welke termijn? Zo nee, waarom niet?

Ik begrijp dat mensen in een grensregio het lastig vinden om rekening te houden met verschillen in maatregelen. Er vindt reeds twee jaar gemeenschappelijk overleg plaats om de maatregelen in de drie landen te bespreken. Ik verwijs hierbij naar de eerder genoemde coronaverklaring.
Ik zal dit verder niet bepleiten bij de Belgische en Duitse deelregeringen. Op Europees niveau wordt reeds gesproken over de mogelijkheden van harmonisatie van maatregelen.

Commissaris van de Koning In de provincie Limburg,

J.W. Remkes