Schrif­te­lijke spoed­vragen Plusquin over Beknellen vleer­muis­holen Sterrebos ondanks schorsing omge­vings­ver­gun­ningen en soor­ten­ont­heffing voor­zie­nin­gen­rechter


Indiendatum: 19 okt. 2021

Geacht college,

Ten behoeve van de uitbreiding van VDL Nedcar zijn in het Sterrebos te Holtum boomholtes met plastic gedicht. Dit moet voorkomen dat vleermuizen vrij in en uit de boomholtes kunnen vliegen.[1] Deze gang van zaken is in strijd met de wettelijke bepalingen. Daarom heeft actiegroep de Groene Sporenwolf aangifte gedaan tegen VDL Nedcar.[2]

Bovendien heeft de voorzieningenrechter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: de voorzieningenrechter) op 14 oktober jl. de start van de kap van het Sterrebos geschorst tot nádat het hoger beroep in de bodemprocedure is afgerond.[3] Dit wordt pas medio volgend jaar verwacht door uw college.[4] Dit leidt bij de Partij voor de Dieren-fractie tot de volgende spoedvragen.

  • Een woordvoerder stelt dat VDL Nedcar over de nodige ontheffingen beschikt om de rustplaatsen van vleermuizen te verstoren met zeil en folie.[5] Kan het college bevestigen dat VDL Nedcar over rechtsgeldige ontheffingen beschikt? Zo ja, op basis van welk advies is er voor deze methode gekozen en is dat advies openbaar?
  • Hoeveel tijd heeft er gezeten tussen controle op aanwezigheid vleermuizen en het daadwerkelijk dichtmaken? Is dat per boom gebeurd, en waar blijkt dat uit?

Volgens de voorzieningenrechter wordt de kap van het Sterrebos opgeschort door de ‘onomkeerbare gevolgen van de voorgenomen kap vooruitlopend op een uitspraak in de bodemprocedure’.[6] Ook de in het Sterrebos levende diersoorten worden onomkeerbare gevolgen bespaard, waaronder verschillende vleermuissoorten zoals blijkt uit de natuurtoets.[7] Immers, grote delen van hun leef- en foerageergebied staan onder druk.

De schorsing spitst zich vooral toe op de besluiten[8] van het college om het ‘slopen, verstoren of enigszins wijzigen van een rijksmonument’ mogelijk te maken. Daarbij ziet de schorsing ook toe op de soortenbeschermingsontheffing[9] voor de uitvoering van werkzaamheden om de uitbreiding van VDL Nedcar mogelijk te maken.

  • De boomholtes in het Sterrebos zijn afgezet met plastic zeil en folie, ondanks de schorsing van de omgevingsvergunningen door de voorzieningenrechter. Is het college het met de Partij voor de Dieren-fractie eens dat deze handeling dit rijksmonument sloopt, verstoort of enigszins wijzigt? Zo ja, hoe verhoudt het gebruikmaken van deze geschorste omgevingsvergunningen zich tot de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht[10] en wat is daarvan het gevolg voor het college? Zo nee, waarom niet?
  • Het afschermen van de holtes heeft door de vleermuissterfte onomkeerbare gevolgen voor de in het Sterrebos aanwezige diersoorten, waar de voorlopige voorziening zich mede tegen richt. Hoe kan het dan dat VDL Nedcar alsnog uitvoering kan geven aan deze geschorste ontheffing? Is het college het met de Partij voor de Dieren-fractie eens dat door het ontbreken van een rechtsgeldige ontheffing sprake is van een overtreding van de Wet natuurbescherming?[11] Zo ja, waarom en wat gaat het hieraan doen? Zo nee, waarom niet?
  • Vleermuizen zijn in deze tijd nog actief en zoeken een boom om te overwinteren of om zich in voort te planten. Hoe is daar rekening mee gehouden?
  • Door het dichten van boomholtes zullen de aanwezige vleermuizen sterven. Deze werkwijze is in flagrante tegenspraak met de Kennisdocumenten van BIJ 12 betreffende de vleermuizen, en dus een overtreding van de Wet natuurbescherming.[12] Is voor het doden van vleermuizen een ontheffing afgegeven door het college? Zo ja, wanneer? Zo nee, gaat het college het dichtmaken van de holtes met onmiddellijke ingang stoppen en waarom?
  • Bovendien betwijfelt de voorzieningenrechter of er bij de afgegeven ontheffingen wel voldoende sprake is van een dwingende reden van openbaar belang.[13] Waarom wordt er dan nu al overgegaan tot het dichten van boomholtes die leiden tot verstoring van diersoorten, terwijl in de bodemprocedure onderzocht gaat worden of de ontheffing wel verleend is in overeenstemming met de geldende voorwaarden?[14] Gaat het college VDL Nedcar alsnog opdragen om af te zien van het dichten van boomholtes totdat de bodemprocedure is afgerond? Zo ja, waarom en op welke termijn? Zo nee, waarom niet?

Gelet op de spoedeisendheid van het geval verzoekt de Partij voor de Dieren-fractie uw college deze vragen zo snel mogelijk te beantwoorden.

Hoogachtend,

Pascale Plusquin

Partij voor de Dieren


[1] https://www.limburger.nl/cnt/dmf20211015_96127360.

[2] https://www.limburger.nl/cnt/dmf20211018_97183898.

[3] ABRvS, 14 oktober 2021, ECLI:NL:RVS:2021:2303.

[4] Mededeling portefeuillehouder Voorlopige voorziening d.d. 14 oktober 2021 – schorsing kap deel van het Sterrebos en het aangrenzende Populierenbos', DOC-00191438, p. 2.

[5] Art. 3.5 leden 2, 4 en 1 jo. art. 3.8 lid 1 Wet natuurbescherming.

[6] ABRvS, 14 oktober 2021, ECLI:NL:RVS:2021:2303, rechtsoverweging 9.

[7] ABRvS, 14 oktober 2021, ECLI:NL:RVS:2021:2303, rechtsoverweging 10.

[8] Kenmerk 2020/50041, 22 december 2020; zie ook kenmerk 2021/13442, 1 juni 2021.

[9] DOC-00155986, 1 juni 2021.

[10] Artt. 2.1 lid 1 sub f jo. 2.2 lid 1 sub g jo. 2.15 jo. 2.18 Wabo.

[11] Artt. 3.5 leden 2, 4 en 1 jo. 3.8 leden 1 en 5 Wet natuurbescherming.

[12] Artt. 3.5 lid 1 jo. 3.8 leden 1 en 5 Wet natuurbescherming

[13] ABRvS, 14 oktober 2021, ECLI:NL:RVS:2021:2303, rechtsoverweging 10.

[14] Art. 3.8 lid 5 sub a en b onder 3 Wet natuurbescherming.

Indiendatum: 19 okt. 2021
Antwoorddatum: 3 nov. 2021

Vraag 1) Een woordvoerder stelt dat VDL Nedcar over de nodige ontheffingen beschikt om de rustplaatsen van vleermuizen te verstoren met zeil en folie. Kan het college bevestigen dat VDL Nedcar over rechtsgeldige ontheffingen beschikt? Zo ja, op basis van welk advies is er voor deze methode gekozen en is dat advies openbaar?

Op 10 juni 2021 is de Wet natuurbescherming (Wnb) ontheffing soorten verleend. In voorschrift 17 zijn de maatregelen beschreven die voor vleermuizen moeten worden getroffen. Deze maatregelen zijn beschreven in de notitie ‘Beoordeling aanvullende maatregelen bomenkap Sterrebos te Born‘ door de Zoogdiervereniging van 15 maart 2021 en in de memo ‘Beschrijving kapmethode Sterrebos’ door Antea Group van 16 maart 2021. Beide stukken zijn openbaar en hebben ook ter inzage gelegen. Zoals bekend is door de uitspraak van de Voorzieningenrechter de Wnb ontheffing soorten op 15 oktober 2021 geschorst. Op het moment van aanbrengen van de folie was de (originele) ontheffing van kracht en was het VDL Nedcar in beginsel toegestaan om deze maatregel uit te voeren.

Vraag 2) Hoeveel tijd heeft er gezeten tussen controle op aanwezigheid vleermuizen en het daadwerkelijk dichtmaken? Is dat per boom gebeurd, en waar blijkt dat uit?

Vanaf 15 september 2021 is bij alle bomen door een deskundige ecoloog en de Zoogdiervereniging een visuele inspectie uitgevoerd om potentiële verblijfplaatsen van vleermuizen (zoals holten, takscheuren en loshangend schors) in kaart te brengen. Vanaf 20 september 2021 zijn onder begeleiding van een deskundige ecoloog, maatregelen uitgevoerd, om de bomen met potentiele verblijfsplaatsen ongeschikt te maken voor vleermuizen. Deze inspectie heeft per boom plaats gevonden zoals beschreven in het logboek Uitvoering maatregelen & ecologische begeleiding fabrieksuitbreiding VDL Nedcar.

Vraag 3) De boomholtes in het Sterrebos zijn afgezet met plastic zeil en folie, ondanks de schorsing van de omgevingsvergunningen door de voorzieningenrechter. Is het college het met de Partij voor de Dieren- fractie eens dat deze handeling dit rijksmonument sloopt, verstoort of enigszins wijzigt? Zo ja, hoe verhoudt het gebruikmaken van deze geschorste omgevingsvergunningen zich tot de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht en wat is daarvan het gevolg voor het college? Zo nee, waarom niet?

In het kader van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) is het inwikkelen van de bomen met folie, het plaatsen van de exclusion flaps en daarmee samenhangend het inslaan van spijkers beoordeeld als het wijzigen van het rijksmonument landgoed Wolfrath waar het Sterrebos deel van uitmaakt. Daarom zijn die activiteiten ook beoordeeld in het kader van de op 22 december 2020 verleende omgevingsvergunning. Voornoemde werkzaamheden zijn uitgevoerd in de periode dat dit onderdeel van de omgevingsvergunning in werking was (van 16 juni 2021 tot 14 oktober 2021, uitspraak voorzieningenrechter).

Vraag 4) Het afschermen van de holtes heeft door de vleermuissterfte onomkeerbare gevolgen voor de in het Sterrebos aanwezige diersoorten, waar de voorlopige voorziening zich mede tegen richt. Hoe kan het dan dat VDL Nedcar alsnog uitvoering kan geven aan deze geschorste ontheffing? Is het college het met de Partij voor de Dieren-fractie eens dat door het ontbreken van een rechtsgeldige ontheffing sprake is van een overtreding van de Wet natuurbescherming? Zo ja, waarom en wat gaat het hieraan doen? Zo nee, waarom niet?

De aanname dat er sprake is van vleermuissterfte is onjuist. De voorschriften die opgenomen zijn in de Wnb ontheffing soorten zijn juist bedoeld ter voorkoming van vleermuissterfte. Ruim voordat de holtes zijn afgeschermd zijn vervangende vleermuiskasten in en rond het Sterrebos en in de omgeving aangebracht. De folie is aangebracht op het moment dat de Wnb ontheffing soorten in werking was en voordat door de Voorzieningenrechter de schorsing is uitgesproken. Nu het aanbrengen van de folie is gebeurd ten tijde van het in werking zijn van de ontheffing en daaraan voorafgaand al de vervangende vleermuiskasten zijn opgehangen, is de schorsing van de ontheffing geen reden om de folie te verwijderen. Na het aanbrengen van de folie blijft het voor de vleermuizen mogelijk om hun plek te verlaten. Zie hiervoor tevens ons antwoord op vraag 1.

Vraag 5) Vleermuizen zijn in deze tijd nog actief en zoeken een boom om te overwinteren of om zich in voort te planten. Hoe is daar rekening mee gehouden?

Zoals hiervoor vermeld zijn conform de Wnb ontheffing soorten in en rond het Sterrebos voldoende vleermuiskasten opgehangen waar de vleermuizen gebruik van kunnen maken los van de mogelijkheden in de directe omgeving.

Vraag 6) Door het dichten van boomholtes zullen de aanwezige vleermuizen sterven. Deze werkwijze is in flagrante tegenspraak met de Kennisdocumenten van BIJ 12 betreffende de vleermuizen, en dus een overtreding van de Wet natuurbescherming. Is voor het doden van vleermuizen een ontheffing afgegeven door het college? Zo ja, wanneer? Zo nee, gaat het college het dichtmaken van de holtes met onmiddellijke ingang stoppen en waarom?

Zie de antwoorden op vragen 1, 4 en 5.

Vraag 7) Bovendien betwijfelt de voorzieningenrechter of er bij de afgegeven ontheffingen wel voldoende sprake is van een dwingende reden van openbaar belang. Waarom wordt er dan nu al overgegaan tot het dichten van boomholtes die leiden tot verstoring van diersoorten, terwijl in de bodemprocedure onderzocht gaat worden of de ontheffing wel verleend is in overeenstemming met de geldende voorwaarden? Gaat het college VDL Nedcar alsnog opdragen om af te zien van het dichten van boomholtes totdat de bodemprocedure is afgerond? Zo ja, waarom en op welke termijn? Zo nee, waarom niet?

Zie het antwoord op vraag 4.
VDL Nedcar hoeft de maatregelen die tot nog toe zijn getroffen niet terug te draaien.

Gedeputeerde staten van Limburg

voorzitter

secretaris

Interessant voor jou

Schriftelijke vragen Plusquin over Maatschappelijke gevolgen voor Limburg door nationaal en grensoverschrijdend coronabeleid

Lees verder

Schriftelijke vervolgvragen over Beknellen vleermuisholen Sterrebos ondanks schorsing omgevingsvergunningen en soortenontheffing voorzieningenrechter

Lees verder

Help mee aan een betere wereld

    Word lid Doneer