Limburgse inte­griteit op het spel: PvdD pleit voor trans­pa­rantie

Waar zouden we toch zijn zonder onderzoeksjournalistiek? Door onderzoek van De Limburger en de NRC kwam aan het licht dat heel wat benoemingen door de provincie Limburg verdeeld werden onder oud-politici. Ook het Limburgs Parlement sprak hier schande van. Het rook allemaal naar vriendjespolitiek. Hierop werd de Zuidelijke Rekenkamer ingeschakeld, en wat bleek? Gedeputeerde Staten hebben wel degelijk de plank misgeslagen om de integriteit te borgen.

Uitgeteld een week na de in opspraak gekomen staatsecretaris Knops (door ‘Ruimte voor Ruimte’) verscheen het onderzoeksrapport van de Zuidelijke Rekenkamer. Meer dan 50 dossiers van de afgelopen 4 jaar en tientallen interviews passeerden de revue. Weliswaar zijn er allerlei waarborgen in het Limburgse systeem ingebouwd om vriendjespolitiek tegen te gaan. Zo is een speciale regeling opgetuigd voor benoemingen en opdrachten betreffende externe krachten. Voor de uitvoer hiervan GS exclusief bevoegd. Nadeel is alleen dat de Limburgse regeling geen anti-draaideurbepaling blijkt te bevatten. De provincie Limburg heeft hiermee een discutabele primeur: Limburg is daardoor de enige provincie zonder zo’n bepaling. Oud-gedeputeerden kunnen hierdoor direct na hun ontslag weer ingehuurd worden door de opvolger op hun oude positie: Gedeputeerde Staten.

Maar dit is niet het enige. In tegenstelling tot andere provincies, kan GS in Limburg bij onduidelijkheid of onvolledigheid van de gedragscode de Limburgse regeling zelf aanvullen. Het Limburgs Parlement heeft hier als enig democratisch gelegitimeerd orgaan van de provincie Limburg niets over te zeggen. In het jaar 2017 zijn de benoemingen van dat jaar zelfs in het geheel niet voorgelegd aan PS, hoewel dit wel toegezegd werd door de gedeputeerde. Terwijl dit dus wel gevraagd en vervolgens beloofd was, had ook hier het Limburgs Parlement geen inspraak over.

Ook de daadwerkelijke kandidateringen en benoemingen verliepen verre van zuiver. Zelfs de ambtelijke organisatie bleek niet altijd te weten hoe de bewuste kandidaten in beeld kwamen. De Zuidelijke Rekenkamer concludeert dat in de acht uitvoerig door haar bestudeerde benoemingen alle kandidaten afkomstig waren uit het netwerk van de betreffende gedeputeerde. Voor tegenspraak van ambtenaren hoefden ze niet bang te zijn: geen ambtenaar die kritiek durfde te uiten op de benoemingskeuze van GS. Ook het ontbreken van een benoemingsstandaardprocedure ging ten koste van de transparantie, aldus het rapport. In schrijnende gevallen werden benoemingsbrieven zelfs pas ondertekend ná aanvang van de werkzaamheden…

GS greep in, maar niet op de te verwachte manier. Toen er door de Zuidelijke Rekenkamer eenmaal onderzoek werd ingesteld naar het reilen en zeilen van de provincie Limburg, werd nog tijdens de uitvoer hiervan verscheidene door oud-politici ingevulde politici door GS beëindigd. En dit zonder opgaaf van redenen. Later kwam GS alsnog met een verklaring: “Hierdoor zijn er minder oud-bestuurders werkzaam voor de provincie Limburg dan voorheen”. Hoogst curieus vonden Statenleden, media en buitenstaanders. Iedereen dus. Iedereen, behalve GS zelf. Juist dit gebrek aan zelfreflectie en bewustzijn over de mogelijke gevoeligheid van de gemaakte keuze zijn hoogst opmerkelijk te noemen, aldus de Zuidelijke Rekenkamer.

Het moge duidelijk zijn waarom de PvdD al deze schimmige praktijken hooguit onwenselijk vindt. Zeker nu zaken als ‘Ruimte voor Ruimte’ (met staatssecretaris Knops als spil) het burgervertrouwen in de politiek verder beschamen, komt de Limburgse integriteit hiermee verder onder druk te staan. PvdD-fractievoorzitter Pascale Plusquin reageert stellig op het rapport: “Ieder vleugje dat riekt naar vriendjespolitiek en zelfverrijking is er één te veel. De schijn van partijdigheid en belangenverstrengeling móet voorkomen worden. Zo niet, dan schaadt dit echt het aanzien van de Limburgse politiek”.

Plusquin: “We moeten echt af van de klusjesmannencultuur, van het idee dat de provincie een verzorgingshuis is voor haar ex-bestuurders.” Heel vaak vloeit het geld weg aan ‘procesmiddelen.’ Aan procesmiddelen? “Ja, geld dat beschikbaar wordt gesteld voor ambtenaren en consultants”, legt Plusquin uit. “Zeker in tijden van crisis en schaarste is dit hoogst onwenselijk”, aldus Plusquin. “Neem nou aanstaande vrijdag, dan staat het Landschapsfonds op de agenda. Daarbij is een bedrag van 4 ton beschikbaar voor concrete natuur- en landschapsprojecten. Dit terwijl er 9 ton aan ‘procesmiddelen’ beschikbaar is.” 2 jaar geleden was er 5 ton beschikbaar voor deze ‘procesmiddelen’. En daar is nooit wat uitgekomen”.

Wat de Limburgse Partij voor de Dieren betreft, is het nu dan ook de hoogste tijd om nu eindelijk eens schoon schip maken. Plusquin: “Publiek geld moet worden gespendeerd aan publieke doelen, en niet voor privéverdiensten. We zullen dan ook pleiten voor een anti-draaideurconstructie én een openbaar lobbyregister. Zo wordt het voor iedereen inzichtelijk wie vraagt om publieke gelden, waar deze naartoe gaan en waarom.” Door deze maximale openheid van zaken hoopt de PvdD op een echte cultuuromslag in en bij de provincie Limburg.

Wil jij ook een cultuuromslag in de Limburgse (vriendjes)politiek? Ook genoeg van deze schimmige praktijken? Sluit je dan nu aan bij het #GroeiendVerzet en #MakeLimburgGreenAgain!!