Windpark Venlo PS 28-09-18

Voorzitter,

Wind op land in Limburg moet concrete stappen zetten, dat is altijd de inzet van de PvDDieren geweest. Maar dat was natuurlijk niet een blanco cheque…. Iedere stap moet wel de toets der kritiek kunnen doorstaan. En zeker deze eerste grote stap, nu de provincie dit plan heeft overgenomen, en het door de hele voorgeschiedenis intussen beeld bepalend is geworden voor de toekomst van windenergie in Limburg (en misschien wel van de hele energietransitie).

In die voorgeschiedenis was 1 vraag, die bij velen speelde zo hebben wij gemerkt, een echte stoorzender. Omdat wij van helderheid en duidelijkheid houden - en omdat wij gewend zijn van de gedeputeerde alleen maar eerlijke antwoorden te krijgen, wil ik hem meteen op tafel leggen: Hebben financiele belangen van de Provincie Limburg, die immers via Greenport aandeelhouder is in initiatiefnemer Etriplus, een rol gespeeld bij het doorzetten van dit plan? En bij het afwijzen van alternatieven met minder dan 9 turbines? Graag een duidelijk antwoord hierop.

We hebben in de commissie kritiek uitgeoefend. Vanwege de effecten op natuur. Ook vanwege de totstandkoming van het plan, het gebrek aan participatie door burgers en maatschappelijke stakeholders. Wij verwachten van GS een ruiterlijke erkenning, hier en nu in deze vergadering, dat het wat betreft die participatie niet goed is gegaan. En ook dat dit in de toekomst anders moet en zal gaan. Ik kom daarop terug.

Wat betreft de natuur hebben wij kritiek geuit met name vanwege de grote aantallen slachtoffers onder vleermuizen en vogels. En vanwege de compensatie van de effecten op goudgroene natuur, die we niet voldoende en onhelder vonden.

Daardoor konden wij niet met het plan zoals het voorligt instemmen. Maar we willen wat dit betreft ook meedenken met het college. We moeten erkennen dat er bij windturbines altijd sprake zal zijn van slachtoffers onder vleermuizen en vogels. En inderdaad is er in het plan een stilstandvoorziening opgenomen, om het aantal slachtoffers te verminderen. Maar er is wat betreft de kennis over slachtoffers bij hoge windturbines wetenschappelijk nog te weinig bekend. En ook over de beste manier om de stilstandvoorziening af te stellen. We zien in de stukken dat nu juist daarover een traject met de Zoogdiervereniging is ingezet, en dat dit ook tot bepaalde afspraken heeft geleid. Met name over onderzoek, wat van grote betekenis kan zijn voor de toekomst van windenergie , en van de dieren. Maar wat ons betreft zijn die afspraken nog niet voldoende helder. Kan GS garanderen dat in het project er een voorziening is, ook financieel, dat de beste wetenschappelijke kennis wordt verworven met als randvoorwaarde een zo gering mogelijk aantal slachtoffers? En met name dat een aanvraag door de Zoogdierenvereniging om financiële middelen voor dit onderzoek zal worden gehonoreerd, te financieren uit de projectmiddelen? Graag duidelijkheid hierover.

Ook wat betreft de goudgroene natuur hebben we aangegeven de compensatie onvoldoende, en onvoldoende helder te vinder. Onvoldoende omdat – en nu moet ik even technisch worden - er een gat zit in de natuurcompensatie vanwege geluid. Die wordt alleen berekend voor het geluid van de turbines binnen de goudgroene natuur. Wat onvolledig is, want ook turbines buiten goudgroen maken geluid dat daarbinnen invloed heeft. Hoe staat GS tegenover volledige compensatie van de geluidseffecten, dus ook voor het geluid van de molens buiten goudgroen? Een belangrijk punt voor ons, want het gebrek aan “externe werking” voor goudgroen is ons al langer een doorn in het oog¹.

Onvoldoende helder - want we vinden in paragraaf 3.2 v/h mitigatie- en compensatieplan, getiteld “Uitwerking compensatie” alleen een beschrijving van maatregelen. Maatregelen die zijn overlegd met natuurorganisaties. Daar zijn goede maatregelen bij, die ook winst opleveren voor de natuur, zoals een extra ecoduct over de A73 om barrièrewerking op te heffen. Maar wat er nu exact gaat worden uitgevoerd is niet duidelijk. Kan GS toezeggen dat alle maatregelen worden uitgevoerd? Inclusief het ecoduct? Ook heel belangrijk, want de natuur mag er per saldo niet op achteruitgaan.

En dan de participatie. Ik zeg het hier maar klip en klaar: wij verwachten van GS, hier en nu, een ruiterlijke erkenning dat het wat betreft de participatie, van omwonenden, van maatschappelijke organisaties, in de voorbereiding van dit plan niet goed is gegaan.

Het is niet meer van deze tijd dat je tegen omwonenden zegt: “U wilt dat we naar alternatieven kijken? Maar in 2012 (zes jaar geleden) stond dit plan al in een structuurvisie. Had u toen maar moeten piepen …” En ook niet van deze tijd dat een uitgewerkt en gedragen alternatief plan van een betrokken maatschappelijke organisatie als de milieufederatie eenvoudig wordt genegeerd.

Voorzitter, anno 2018 kun je hier niet meer mee aankomen. Als gemeente niet, ook als provincie niet. En de provincie neemt hier de hele boedel over, is dus verantwoordelijk voor het hele proces. We verwachten een ruiterlijke erkenning hiervan, door GS. En dat moet meer zijn dan een “sorry” achteraf. We verwachten een heldere uitspraak dat het in de toekomst wat betreft participatie anders zal gaan. Een visie van GS op vroegtijdige participatie, van omwonenden, van maatschappelijke stakeholders (van de NMF tot de LLTB). In de nieuwe versie van LEKTA, die over enkele maanden aan de orde zal zijn. In de motie die we met de PvdA indienen geven we ook aan hoe het profijt voor burgers betere geregeld kan worden. Kan GS die motie positief benaderen?

Voorzitter, ik vat samen. De natuur mag per saldo niet verliezen, maar moet ook winnen. Daarom duidelijkheid over ruimhartige mitigatie en compensatie, voor vleermuizen en vogels, voor de goudgroene natuur. We hebben aangegeven hoe. We verwachten een erkenning dat het met de participatie fout is gegaan, en op korte termijn een GS-visie over meer en betere vroege participatie in de toekomst. Er moet meer profijt komen voor de burgers. Niets meer en niets minder.

Tot zover, voorzitter.

1 “Externe werking” is dat het gebied niet alleen zelf beschermd is, maar ook tegen aantastingen die van buiten komen. Zoals wegen, windmodelens, landbouw etc. In de tweede termijn zou je dit punt van die compensatie voor geluid als volgt kunnen toelichten: “voor ons is dit daarom zo belangrijk, omdat we, net als in de provincies Brabant, Zeeland en Overijssel, toe moeten naar wel externe werking voor het Nationaal Natuur Netwerk (in Limburg goudgroen). We zien dit als een eerste stap in die richting” PS Het is dus niet meteen externe werking helemaal geregeld, daar zullen we dan later een amendement voor indienen.