Toelichting motie Geen taboe op vermin­dering dier­aan­tallen PS 15/2/19

Voorzitter,

Met taboes is de mensheid nooit iets opgeschoten. Met mantra’s evenmin.

De verduurzaming van de landbouwsector, waar nu de klimaatopgave bij komt, is te belangrijk om zich door taboes en mantra’s te laten beheersen. En dan doel ik op het taboe op de vermindering van dieraantallen de veehouderij. En de mantra dat schaalvergroting altijd nodig is om nieuwe technieken te kunnen invoeren.

De werkelijkheid is dat nieuwe technieken niet altijd waar maken wat ze beloven. Denk aan de luchtwassers, waarvan het ministerie nu heeft toegegeven dat ze niet het beloofde effect hebben, en dat er met lagere rendementen gerekend moet worden. Denk aan de fijn stof emissies, die nog altijd niet omlaag gaan. Wat betreft de stikstofemissies citeer ik de minister, deze week nog in antwoord op Kamervragen over de PAS, sprekend over de Tussenevaluatie PAS: “Er is tevens geconstateerd dat ondanks de bronmaatregelen er vooralsnog per saldo sprake is van een toename van het totaal van de berekende emissies vanuit de landbouw. “ Over gemeten emissies van ammoniak is er een discussie over de exacte cijfers, maar vast staat dat de stikstof emissies in heel veel natuurgebieden nog steeds ver boven de kritische depositiewaarden zitten. En daar komt nu het probleem van de methaanemissies bij, een zeer sterk broeikasgas.

Ik citeer de Achtergrondnotitie zuivelsector bij het ontwerp-Klimaatakkoord: “Het verminderen van met name methaan uitstoot door koeien is maar tot bepaalde hoogte mogelijk omdat koeien van nature methaan uitstoten als bijproduct van de vertering van gras en andere voeders”

En wat heeft de voortdenderende schaalvergroting de boeren gebracht? Prijsbederf, afhankelijkheid van export markten en banken, afhankelijkheid van massale soja import, weerstand van de omgeving – en dan heb ik het nog niet over zoonosen, en het lot van de dieren. Nog weer een nieuwe ronde van techniek gedreven schaalvergroting zal meer elektra vergen, en dus nog meer stalbranden.

Meer is niet altijd beter. Het taboe op vermindering van dieraantallen verhindert dat er een discussie wordt gevoerd over een ander soort landbouw, op een kleinere schaal maar tegen een gezondere prijs. Met minder afhankelijkheid van wereldmarkten, supermarkten en regenwoudvernietiging. In een recente enquete van bureau Kieskompas, gedaan op verzoek van Greenpeace, vond 54,1 % van de ondervraagden het terecht om het aantal dieren in de veehouderij te verminderen om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. (daarnaast stond 20,9% hier neutraal tegenover).

Sturen op dieraantallen is niet nieuw. Er zijn al dierrechten in de varkens- en pluimveehouderij. Ook vanwege milieu-effecten. We hebben de fosfaatmaatregelen in de melkveehouderij gehad.

Kortom, het is de Partij voor de Dieren een raadsel waarom er nog altijd een taboe ligt op het onderwerp. Wij dagen de andere partijen uit dit om met ons dit taboe te laten vallen.

En verduurzaming en klimaatopgave vraagt om meer. Ook andere heilige huisjes zullen moeten sneuvelen. Want kies je voor financiële steun aan de landbouw, dan kan je niet meer om die grote maatschappelijke opgaven heen. Ook daar zul je met een duurzame blik naar moeten kijken. Wat de Partij voor de Dieren betreft komt er alleen nog een transitiefonds voor de landbouw. Die discussie zullen we in de komende Statenperiode moeten voeren. En ook wat dit betreft: we kunnen ons geen taboes meer permitteren. Deze motie wil ook die discussie open trekken. De motie spreekt uit dat er in ieder geval een duidelijke verandering moeten komen in de financiële prioriteiten. Ook wat dit betreft daagt de PvdD de andere partijen uit om zich uit te spreken.