Toelichting Motie Ga door met actieve soor­ten­be­scherming

Voorzitter,

Op 18 december hebben de Staten van de gedeputeerde, dhr. Mackus, een stuk ontvangen over de stand van zaken van de actieve soortenbescherming. Wij hadden daarom gevraagd, en dank hiervoor - want het stuk geeft een zeer helder inzicht in wat er tot nu toe allemaal is en wordt gedaan, vaak ook met inzet van Limburgse natuur- en landschapsorganisaties. En wat er inmiddels is bereikt met de 1 miljoen euro jaarlijks die we met de Natuurvisie hiervoor hebben bestemd. Om te zorgen dat vele bijzondere, en vaak uniek Limburgse, soorten kunnen voortbestaan. Het stuk geeft ook aan wat er concreet nodig is, voor de 28 wettelijk beschermde soorten die er zijn beschreven, om in de toekomst het gedane werk te bestendigen, en te kunnen voltooien.

Ik geef een aantal voorbeelden. Ik begin met de vogels.

Voor de zwarte en de rode wouw, met nog maar enkele broedparen waarvan de meeste in Limburg – van deze prachtige roofvogels zijn de broedplaatsen opgespoord, terreinbeheerders zijn ingelicht en er is nu toezicht op verstoring door recreanten. Idem dito voor de oehoe. Voor de zeldzame grauwe klauwier is onderzoek gedaan zodat we nu weten wat nodig is – maar het biotoopherstel moet nog plaats vinden. Landschapscoöperatie Boomvalk werkt in het Roerdal aan herstel van de boomvalk, waarvan de aantallen achteruitgaan.

Samen met het IKL zijn maatregelen getroffen en beheer uitgevoerd voor het behoud van populaties van de gladde slang, de knoflookpad en de geelbuikvuurpad. Voor die uniek Limburgse geelbuikvuurpad, en de vroedmeesterpad, is een Platform opgericht met terreinbeheerders en natuurorganisaties, dat onderzoek en monitoring doet en maatregelen treft. Daarbij wordt ook letterlijk buiten de gebaande paden getreden: in de gemeente Eijsden-Margraten zijn op onverharde wegen karresporen aangelegd, waarin inmiddels reproductie heeft plaats gevonden. Historische leefgebieden zijn hersteld, en er vindt voortdurend onderzoek en monitoring plaats - waarvoor nog steeds geld nodig is.

Ook voor andere soorten zijn tal van beheer- en inrichtingsmaatregelen getroffen, en leefgebieden hersteld. Zo zijn in de zuidelijke Maasduinen moerasarealen aangekocht, waar de boomkikker kan overleven. Een leefgebied rond het Kaldenbroek is geschikt gemaakt voor herintroductie met beheer- en inrichtingsmaatregelen. Maar het werk is nog niet gedaan, want de plassen staan te vaak droog. Zo zijn er meer voorbeelden. Als je nu niet doorgaat, zijn de inspanningen voor niets geweest.

Er zijn meerdere soorten die, binnen Nederland, voor hun overleven van Limburgs grondgebied afhankelijk zijn: de eikelmuis, waarover collega Claesens eerder vragen stelde, de muurhagedis, de geelbuikvuurpad en de vroedmeesterpad (zojuist genoemd), het donker pimpernelblauwtje, de vuursalamander. Vleermuissoorten als de vale vleermuis, Bechsteins vleermuis en de ingekorven vleermuis overleven juist in Limburgse groeven – of op zolders van abdijen (!).

Bekend is het verhaal van de hamster, en er zijn successen geboekt, maar er is de laatste jaren toch nog een negatieve trend. Die kan met een andere, budgettair neutrale aanpak, gekeerd worden, aldus het Infromerend stuk. Maar dan moet dat geld er wel zijn.

Met sommige soorten gaat het goed, met andere (veel) minder. Voor de vuursalamander was de situatie door een schimmelziekte kritiek, maar de weg naar herstel is gevonden. Ook voor de eikelmuis en het donker pimpernelblauwtje zijn op korte termijn maatregelen nodig.

Wij vinden dat woorden van – grote - waardering op zijn plaats zijn voor wat er is gedaan en bereikt is. En vergeet niet – dit is geen hobby: actieve soortenbescherming is een wettelijke taak. De provincie is wettelijk verantwoordelijk voor het bereiken en het handhaven van een goede staat van instandhouding. En dan in het bijzonder voor de soorten die alleen, of bijna alleen, in Limburg voorkomen. Daarom vraagt de motie, behalve om handhaving van het bestaande uitgaven niveau, om een beschermingsplan annex begroting voor specifiek deze soorten.