Inbreng Loomans inzake Uitwerking transitie Maas­tricht Aachen Airport

Voorzitter,

vandaag mogen wij alweer een besluit nemen over de toekomst van Maastricht Aachen Airport. Deze keer onder de noemer transitie. Kijkende naar de robuustheid van het voorliggende Statenvoorstel, zal het niet de laatste keer zijn dat we het in dit huis over MAA hebben. Ongetwijfeld zullen over enkele jaren de verliezen weer oplopen en mag de Provincie Limburg weer de reddende hand toesteken, zoals het al zo vaak ging.

Voorzitter, het is onbegrijpelijk dat midden in een storm van crisis er een meerderheid in dit huis te vinden is die het verstandig beleid vindt om over de komende twaalf jaar nog ruim € 120 miljoen, geld van de Limburgse belastingbetaler, in het kwakkelende MAA te stoppen. En dit op basis van een flinterdun businessplan met onverklaarbaar hoge groeicijfers voor het vliegverkeer, een meer dan optimistisch scenario voor de opkomst van elektrisch vliegen, en de aanname dat door hier en daar wat subsidies uit te delen in de omgeving van MAA, het aantal ernstig gehinderden vanzelf zal dalen. Zonder rekening te houden met het ontbrekende luchthavenbesluit, de natuurvergunning, de stikstofuitstoot, dat de CO2-uitstoot van Europese vluchten binnen het ETS-systeem zullen vallen, en andere aangescherpte milieuwetgeving die ongunstig uit gaat pakken voor de luchtvaart. Gerekend op de achterkant van een enveloppe. De Provincie investeert in de komende twaalf jaar ruim € 120 miljoen in MAA.

Om dit bedrag aan omzet te genereren moeten er in die jaren ongeveer 100.000 lawaaierige Boeing 747’s landen. Omgerekend 23 per dag in die twaalf jaar. Dat is alleen omzet, geen winst. Het is dus totaal niet realistisch te veronderstellen dat dit bedrag ooit terugverdiend zal worden. We zouden het bijna een subsidie van € 120 miljoen noemen. Bijna, omdat het wettelijk niet toegestaan is iets verliesgevends te subsidiëren. Subsidie mag het niet heten, maar een verkapte staatssteun van € 120 miljoen is het wel.

Voorzitter, een week geleden is de term sheet waarin de afspraak tussen MAA en de Schipholgroep zijn vastgelegd openbaar geworden. Daardoor is voor iedereen duidelijk dat dit juridische bindende document wat andere accenten legt dan het Statenvoorstel. Het is dan ook zinvoller om verder op deze term sheet in te zoomen. Los van de vraag of het economisch logisch is dat de Schipholgroep voor
€ 4,2 miljoen een belang van 40% in de luchthaven kan nemen waarin nog € 120 miljoen geïnvesteerd moet worden, blijven de wederzijds gemaakte afspraken onze verwondering oproepen. De ‘samenwerking’ tussen de Schipholgroep en MAA is een construct waarbij MAA akkoord lijkt te zijn gegaan met alle voorwaarden van de Schipholgroep, zonder zelf voorwaarden te stellen. Wonder boven wonder krijgt de minderheidspartner ook een dominant belang in de zeggenschap over de exploitatie van MAA. Omdat tegelijkertijd de Provincie Limburg verder op afstand van MAA gaat staan, is duidelijk wie straks op MAA de dienst uitmaakt.

Van alle mooie openbare duurzaamheidsdoelstellingen van MAA blijkt in het juridisch bindende term sheet weinig over te blijven. Als in 2028 het elektrisch vliegen nog steeds op zich laat wachten, is het geen probleem om gewoon conventioneel fossiel verder te vliegen. De beloofde reductie van het aantal ernstig gehinderden is dan minder belangrijk dan de euro’s. Eerst geld verdienen en daarna kijkt men nog eens naar de overlast. Dat geld verdienen prioriteit heeft, blijkt ook uit de verdeling van een eventuele winst. Zolang de Limburgse belastingbetaler de NEDAB-kosten blijft betalen, wordt eerst
€ 1 miljoen als incentive fee afgeroomd voor aandeelhouders voordat de belastingbetaler daar profijt van heeft.

Wij dienen vandaag een amendement in om deze volgorde om te keren. Gebruik eventuele winst om met prioriteit de jaarlijkse NEDAB-kosten terug te brengen tot € 1,9 miljoen en keer pas daarna uit aan de aandeelhouders. Opmerkelijk is dat de term sheet niet ingaat op de vraag wat er gaat gebeuren als de jaarlijkse exploitatieverliezen gaan oplopen en deze niet gedekt worden door de Provincie. Er lijkt bij de Schipholgroep weinig commitment te zijn om bij te dragen aan het dekken van verliezen of nieuwe investeringen. Als er al op enig moment een positief exploitatieresultaat bereikt zou worden, zijn MAA en de Schipholgroep dan bereid om kapitaal te reserveren voor een volgend geval van achterstallig onderhoud of vervangingsinvesteringen op termijn. Alles geeft ons het gevoel: wel de lusten, maar niet de lasten.

We hebben dan ook weinig vertrouwen in deze constructie. Kortom, wij zijn van mening dat het document dat vandaag voorligt en de naam businessplan heeft gekregen, deze lading nauwelijks dekt. Akkoord gaan met dit voorstel zet de lichten op groen om binnen enkele jaren te falen. Binnen aanzienbare tijd staan we hier weer om MAA de reddende hand te bieden. Laat ik afsluiten met de woorden die ik in juni al heb uitgesproken. Is het niet eens tijd om in Limburg voorbij de waan van de dag te kijken? Naar het Limburg waar het prettig is om te wonen, waar wij en de vele toeristen kunnen genieten van de rust en de stilte van het Limburgs landschap, en waar we gezondheid en welzijn belangrijker vinden dan het maximaliseren van winst.

Dank u wel.