Bijdrage Loomans inzake Uitwerking transitie Maas­­­tricht Aachen Airport

Voorzitter

We hebben kennisgenomen van het Statenvoorstel inzake uitwerking transitie Maastricht Aachen Airport en het zal u niet verbazen dat ook wij daar de nodige bedenkingen en vragen bij hebben. Ik wil beginnen met de economische aspecten, of misschien kan ik het beter de economische onzekerheden noemen. Het College wil in de periode tot 2035 een investering in MAA doen van circa € 120 miljoen publiek geld. Geld van de Limburgers.

Ik zou verwachten dat zo’n investering gebaseerd is op een stevig onderbouwd businessplan, dat laat zien dat dit een verstandig besluit is. De werkelijkheid is echter dat het transitieplan gebaseerd is op uiterst onzekere aannames. Zo zijn de vervoersprognoses voor vracht en passagiers veel optimistischer ingeschat dan die vermeld in de in opdracht van de Provincie uitgevoerde MKBA. Kan de Gedeputeerde toelichten waarom hij dit optimisme gerechtvaardigd vindt? Twee derde van de vracht die op MAA aankomt, bestaat uit bloemen die over de weg Limburg weer verlaten. Recent verschijnen echter berichten in de media dat bloemen steeds vaker per zeecontainer naar Nederland getransporteerd worden. Hoe kijkt de Gedeputeerde aan tegen deze ontwikkeling? En waarom verwacht hij dat desondanks het vrachtvervoer op MAA zal blijven groeien?

Onderdeel van de € 120 miljoen is een bedrag van € 23,9 miljoen voor achterstallig onderhoud. Verrassend dat dit bij de besluitvorming over de toekomst van MAA in juni van dit jaar niet of nauwelijks naar voren gekomen is. Kan de Gedeputeerde aangeven waar we deze investering in de in juni besproken stukken kunnen terugvinden? Normalerwijze zou een businessplan vergezeld moeten zijn van een risicoanalyse en een marktanalyse. Beide ontbreken in dit geval. Kan de Gedeputeerde aangeven waarom deze analyses ontbreken? En gaat hij alsnog opdracht geven om deze analyses uit te voeren?

Het transitieplan doet verder erg luchtig over het ontbreken van de natuurvergunning en het luchthavenbesluit. Deze beren op de weg kunnen echter een dikke streep zetten, niet alleen door de optimistische groeiplannen van MAA, maar zelfs het voortbestaan. En dan heb ik nog niets gezegd over andere klimaat- en milieuwetgeving uit Nederland of Europa die al ver voor 2035 stevige grenzen kunnen gaan stellen aan de luchtvaart. Van de nv HBLM zal de Provincie terugtreden als enig statutair bestuurder en komt er een extern bestuur. Hierdoor komt de politiek op afstand te staan en ook van andere deelnemingen. Maar dit betekent ook dat externe bestuurders aangesteld moeten worden met een samenhangend kostenplaatje. Kan de Gedeputeerde aangeven, orde van grootte, tot welke extra kosten dit gaat leiden?

Dan de Schiphol Group, die krijgt voor € 4,2 miljoen een belang in MAA en deelt dan dus mee in de winst en dividenden. Maar blijkbaar hoeft Schiphol niet mee te delen in de investeringen. Kunnen we dan wel spreken van een partnerschap? En hoe zit het met al die geheime ontbindende contractuele voorwaarden? Kan Schiphol zich van de ene op de andere dag ineens terugtrekken? En wie betaalt dan de rekening? Kan de Gedeputeerde hier meer duidelijkheid over geven? En naar aanleiding van de discussie over het openbaar maken van de term sheet zouden wij dat zeker waarderen.

Dan stikstof. MAA is voornemens om het aantal vluchten in de vroege ochtend en de avond te verminderen, omdat er dan volgens de berekeningsmodellen die overlast voor de omgeving berekenen, ruimte komt voor een flinke groei van vliegbewegingen gedurende de dag. Op papier zal de overlast daardoor niet toenemen, maar wel de geproduceerde stikstof, CO2, fijnstof, kerosinedamp. Meer stikstofuitstoot geeft meer stikstofdepositie waardoor een extra deel van de latente ruimte in de nog ontbrekende natuurvergunning gebruikt wordt. Volgens MAA mag dit allemaal, maar dan zal dit niet zonder gevolgen blijven voor de andere stikstofuitstoters in de omgeving die of sneller zullen moeten gaan reduceren of wiens groeiplannen geblokkeerd worden.

Er is dus wel degelijk een stikstofprobleem in de regio. Dan bereikt ons het verhaal dat de Schiphol Group in het Heuvelland boeren benadert voor het opkopen van stikstofrechten en dat er zelfs al stikstofrechten zouden zijn opgekocht door Schiphol. Is dit bekend bij de Gedeputeerde? Gebeurt dit met zijn goedvinden? En is hij bekend met het voornemen van de Rijksoverheid om zichzelf voorrang te verlenen op het gebruik van vrijkomende stikstofruimte? Zo ja, per wanneer zou deze maatregel ingaan?

Last but not least: de geluidsoverlast. Recent publiceerde GGD GHOR Nederland het belevingsonderzoek geluidshinder en slaapverstoring luchtvaart 2020. Hieruit blijkt dat na Schiphol de omgeving rond MAA de meeste geluidshinder ervaart van alle Nederlandse luchthavens. De alliantie pleinAIR Maastricht berekende op basis van de resultaten uit dit GGD-onderzoek dat het aantal ernstig gehinderden in Zuid-Limburg niet 5.600 is, maar in werkelijkheid ruim 28.000. Heeft de Gedeputeerde kennisgenomen van het GGD-rapport en de berekeningen van de alliantie? Welke conclusies verbindt hij hieraan? En hoe denkt hij met een Omgevingsfonds, waarschijnlijk gevuld met minder dan € 10 miljoen, zonder een concreet plan, het aantal ernstig gehinderden met duizenden te reduceren? En dan kom ik in het tweede termijn nog terug op het Omgevingsfonds. Dank u wel.