Bijdrage Loomans Contou­rennota financiën decen­trale overheden

Voorzitter,

Op dit moment hebben we te maken met een schrikbarende inflatie waardoor vele duizenden mensen nauwelijks nog rond kunnen komen. Vooralsnog is er geen vooruitzicht dat aan die situatie snel een einde gaat komen.

We moeten dan ook voorzichtig zijn met het invoeren van nieuwe belastingen. Aan de andere kant is het belangrijk dat de provincie voldoende middelen binnen blijft krijgen om aan haar kerntaken zoals natuurbescherming, welzijn en ov te kunnen voldoen. Door het vastzetten van het accres en het aanpassen van de MRB is onzekerheid over de toekomstige financiële ruimte ontstaan.

Er is dan ook een nieuw belastingsysteem nodig dat voldoende inkomsten oplevert om de provinciale kerntaken te kunnen uitvoeren. Bij voorkeur een systeem dat maatschappelijk gewenst gedrag beloont, waarbij vervuilend, overlast gevend en (te) luxe activiteiten wel belast worden. Waar de belasting van positief gedrag zelfs weer terug kan worden verdiend met wellicht zelfs een financieel voordeel. En in ieder geval een systeem dat niet automatisch leidt tot lastenverzwaring voor de Limburger. Een provinciale OZB is dan ook onhandig, zeker nu de gemeentelijke OZB’s gaan stijgen.

Ook de overige genoemde opties voor belastingheffing in de sonderende nota zijn voor ons te veel volgens de gebaande paden en dus weinig creatief. Een kilometerheffing is conform het ‘vervuiler betaalt’-principe, maar we zijn daarbij afhankelijk van invulling door het Rijk. Ook zetten wij vraagtekens bij een vestigings- en ingezetenenheffing. Hou verhoudt dit zich tot het vrij verkeer van personen, goederen en diensten in de EU?

Liever denken wij bijvoorbeeld aan het invoeren van een mobiliteitsbelasting voor alle Limburgers met een gelijktijdige verlaging van de kosten van het bus en streekvervoer (bijv. minimaal 25% goedkoper dan de NS). Maak je gebruik van het OV dan verdien je de belasting terug; zo niet dan sponsor je anderen.

Een ander voorbeeld is bijvoorbeeld een m2-heffing voor distributiecentra. Immers al het vrachtvervoer leidt tot overlast, vervuiling en slijtage aan de wegen. Of een belasting voor bedrijfsdaken en parkeerterreinen waarop nog geen zonnepanelen liggen. Of belasting op onttrekking grondwater?

Daarbij willen wij wel meegeven dat nieuwe belastingen netto niet tot lastenverzwaring voor de Limburgers mogen leiden, maar deze lasten wel anders mogen verdelen. Waarbij het noodzaak is om belastingen zoveel mogelijk gelijk te trekken tussen provincies.

Nogmaals willen wij benadrukken om te waken voor de continuïteit van de bestaande kerntaken van de provincie en de financiering daarvan. En als het gaat over al die extra transitie-opgaven die vanuit het Rijk naar de provincies worden geschoven, dan kan het toch niet zo zijn dat de Limburger extra moet gaan betalen om die te kunnen bekostigen? Extra opgaven vanuit het Rijk moeten toch vergezeld gaan van extra fondsen?

Voorzitter, tot slot. Dit sonderende Statenvoorstel gaat ervan uit dat we als provincie blijven doen wat we deden met de daarbij behorende uitgaven, en dat er dus op termijn nieuwe inkomsten gegenereerd moeten worden. Maar wat als de provincie zich terugtrekt op de kerntaken? Welke uitgaven hebben we dan niet meer? Kan GS inzicht geven over deze bedragen en hoe die zich in de komende jaren zullen ontwikkelen? En ook wat de consequenties voor de inkomsten kant als we dit zouden doen?

Dank u wel.