Ener­gie­di­aloog Provincie Limburg bijeen­komst in Heerlen

René van der Luer was, als fractielid van Partij voor de Dieren Heerlen, aanwezig op 7 april bij deze energiedialoog.

Beneden zijn bevindingen en ideeën hierover. Zijn insteek is overshoot, het steeds meer overschrijden van de planetaire grenzen en juist daar ligt de oorzaak van de vele crises die wij nu ondervinden. Anders gezegd: als iedereen op Aarde zou leven als in Nederland, zouden 3,6 Aardes nodig zijn. Vervanging van de huidige fossiele energie door 'duurzame' energie brengt ons van de regen in de drup. 

- Art Berman: als de energietransitie mislukt is dat een ramp, maar als deze wel lukt is de ramp nog veel groter.

‘Energiedialoog Provincie Limburg: Praat, denk en doe mee over de Limburgse energie van de toekomst.’ Druk bezocht, uiteraard vooral door mannen.  Er was zelfs een ware, mogelijk zelfs de laatste  klimaatontkenner uitgenodigd  die onmiddellijk duidelijk van zich  liet  horen. Er was geen stoel onbezet aan de ongeveer 10 dialoogtafels, hetgeen in totaal neerkwam op ongeveer 100 actieve deelnemers met aan iedere tafel een moderator. Na een inleidende toespraak door de gedeputeerde Marc van  Caldenberg  kon het feest beginnen.  De gedeputeerde  was duidelijk maar de uitgesproken  tekst oppervlakkig en  deze  getuigde niet van een  diepere kennis van de energieproblemen: systeemdenken*  ontbrak, waarbij de gedeputeerde zich  bij de grote groep welwillende burgers  leek te scharen  die meningen  verkondigen  zonder zich verdiept te hebben in alle achtergronden. De geschiedenis van Homo sapiens gaat 300.000 jaar terug en de huidige problemen, bekend als de polycrisis of metacrisis, gaan  terug tot het begin van de landbouwrevolutie duizenden jaren geleden (Holoceen) waarbij een  energiesurplus  ontstond, hetgeen veel ingrijpende gevolgen had. De  echte  aftrap  van de energiedialoog  bestond uit een spel waarbij deelnemers van  een tafel koppels vormden en een voor hen ongebruikelijke rol dienden te spelen  om zo  samen met de andere tafelkoppels tot een aanvaardbare invulling van de energietransitie met vooraf bepaalde doelen voor warmte, stroom en waterstof  te komen.  Van  nature  mijd ik deelname aan bordspelen, maar ik wilde in dit geval geen spelbreker zijn. Het spel bleek, althans voor mij, niet geheel duidelijk,  maar  diende gelukkig  het  hogere  doel  om de deelnemers aan de tafel wat “losser” te maken en zo voor te bereiden op hetgeen daarna  op de agenda stond. Er volgden twee sessies op basis van vooraf bepaalde stellingen. Deze werden met behulp van kaarten rondgedeeld met de bedoeling dat alle deelnemers op die kaarten schriftelijk ideeën en voorstellen indienden. Uiteraard ging dit gepaard met gesprekken en discussies. Hier ging het naar mijn bescheiden mening al fout.  Ook de  stellingen gaven geen blijk van diepere inzichten en de  meeste belangrijke vragen ontbraken.  Dit is tekenend  voor de  situatie waarin deelnemers zich, overigens waarschijnlijk onbewust,  bevinden, nl. in het wereldwijde systeem van groei, overvloed aan energie, concurrentie, antropocentrisme en eigenbelang.** De belangrijkste vraag had moeten zijn:  hoe zijn we in deze metacrisis  terecht gekomen,  waartoe dient een energietransitie  en is die überhaupt mogelijk  op de manier zoals die i.h.a. wordt voorgestaan  ?  Maar door de  schijnbaar  oppervlakkige kennis van de achtergronden  van de problemen  verliepen de discussies  aan mijn tafel  vanaf het begin zoals gebruikelijk: zeer reductionistisch. Er werd gesmeten met  utopische  oplossingen variërend van zonnepanelen,  energieopslag  en  waterstof  tot  kerncentrales van verschillende grootte en technieken. De achtergronden zoals o.a. economische groei, menselijke suprematie, vernietiging van ecosystemen, planetaire grenzen en  overshoot  kwamen niet ter sprake, zodat ik vermoed dat deze ook geen rol speelden  in de gedachtegang en kennis van deelnemers.   De oogziekten energy,  mineral  en  ecology  blindness  blijken  wijd verspreid en zeer hardnekkig. Aan mijn tafel heb ik wel een vergeefse  poging gedaan om de dialoog wat om te buigen, waarbij mijn tafelgenoten beleefd luisterden en  daarbij glazig  begonnen te kijken om  vervolgens  na mijn ontboezemingen onmiddellijk  het reductionistische tracé te hervatten. Al met al een ervaring zoals ik die verwachtte en die mij niet optimistischer stemde over  het verloop van de polycrisis in de komende decennia.- Art  Berman: als de energietransitie mislukt is dat een ramp, maar als deze wel lukt is de ramp nog veel groter.

- We zijn in oorlog met de natuur en als we winnen zijn we verloren. * Wiki:  Systeemdenken  is een  wetenschappelijke  benadering die tracht overzicht van het geheel te behouden, in plaats van zich te concentreren op afzonderlijke onderdelen zonder te overwegen welke rol deze delen in het groter geheel spelen. Men beschouwt het gedrag van een  systeem  (bijvoorbeeld een  ecosysteem ) niet als een simpele keten van  oorzaak-gevolgrelaties , maar als het samenspel van met elkaar  interagerende  deelsystemen, waarbij  terugkoppeling  een belangrijke rol speelt. ** David Foster Wallace:  twee jonge vissen zwemmen in het water, en een oudere vis zwemt langs en zegt: “Morgen, jongens. Hoe is het water?” De jonge vissen zwemmen door, maar na een tijdje vraagt de een: “Wat is water?”