Toelichting Plusquin Motie "Instellen vertrou­wens­persoon en Klok­ken­lui­ders­re­geling"

Voorzitter,

Een vitale overheidsorganisatie kan niet zonder de mogelijkheid van vrije discussie, in een veilige sfeer, bij de voorbereiding van beleid. Ambtelijke tegenspraak moet kunnen, zonder de angst voor repercussies. Dat hebben de staten, met zoveel woorden, uitgesproken in de FEB van 17 september 2020, alweer een jaar geleden.

Waarop van het college Toezegging 8782 kwam en een Mededeling Portefeuillehouder om die veiligheid te “meten” (voor zover mogelijk) in een werkbelevingsonderzoek. Dat werkbelevingsonderzoek is, zo meldde GS in het Sonderend stuk over het beleidskader benoemingen (behandeld in de FEB van 10 september jl,) uitgesteld en pas deze maand gehouden.

Maar een werkbelevingsonderzoek is niet genoeg. Nog los van de vraag of zo’n onderzoek zelf als veilig ervaren wordt, zijn er garanties nodig voor een veilige werksfeer, waarin zonder repercussies te hoeven vrezen melding kan worden gedaan van intimiderend gedrag van hoger geplaatsten, en/of collega’s. En ook van misstanden die gevolgen hebben buiten de organisatie.

Voor het kunnen melden van intimiderend gedrag binnen de organisatie, het onderdrukken van ambtelijke tegenspraak, is een vertrouwenspersoon nodig. Een vertrouwenspersoon die een melding kan onderzoeken zonder dat de melder hoeft te vrezen voor negatieve gevolgen.

Voor het melden van misstanden met een maatschappelijk belang, die ook direct gevolgen hebben buiten de organisatie, is een klokkenluidersregeling nodig. Dat is niet alleen ons idee, maar ook dat van de wetgever. De Wet Huis voor Klokkenluiders, van 2016 al, verplicht tot het instellen van een Klokkenluidersregeling. De verplichting geldt voor organisaties met meer dan 50 werknemers waaronder ook publiekrechtelijk aangestelde personen, oftewel ambtenaren.

De motie vraagt om het instellen van een vertrouwenspersoon m.b.t. ambtelijke tegenspraak, en het ruimhartig uitvoeren van de Wet huis voor Klokkenluiders. Dit om handen en voeten te geven aan de integriteitsambities die we in dit huis hebben.